Shedia

EN GR

29/01/2014

Η αλληλεγγύη ανάµεσά µας, του Σέργιου Μήλη

Η «σχεδία» είναι χάρτινη, αλλά οι ασκήσεις αλληλεγγύης δεν γίνονται επί χάρτου. Είναι αληθινές, συγκινητικές και συμβαίνουν καθημερινά στους δρόμους της πόλης.
 
«Δεν έχω  δυσάρεστα να θυμηθώ. Μου κάνουν εντύπωση μόνο θετικά πράγματα. Η αγάπη του κόσμου, η κατανόηση, το σφιχταγκάλιασμα στο περιοδικό.» Στα λόγια του Γιάννη συμπυκνώνονται με λίγες λέξεις τα κυρίαρχα συναισθήματα των πωλητών μας, ένα χρόνο πλέον μετά την κυκλοφορία της «σχεδίας». Η ατάκα ενός αναγνώστη σ’ έναν άλλο πωλητή, το Στέλιο Κοτσιλιάνο, τα λέει όλα: «Να είστε καλά, κρατάτε γερά κι εμείς θα σας στηρίζουμε». Αγάπη, στήριξη, αλληλεγγύη, ανθρωπιά, είναι αυτά που εισπράττουν οι πωλητές μας, που μετρούν ήδη ατέλειωτες ώρες στα πόστα, πουλώντας το περιοδικό.
 
Οι καλές στιγμές πολλές, πάρα πολλές. Όχι πως δεν υπάρχουν και κακές. Χωρίς να είναι λίγες, δε συγκρίνονται με τα αμέτρητα «μπράβο», τα συγχαρητήρια, τις παροτρύνσεις του κόσμου προς τους πωλητές να μην το βάλουν κάτω και να συνεχίσουν. Ζητήσαμε από τους πωλητές να θυμηθούν τις πιο έντονες στιγμές τους στα πόστα σ’ αυτόν τον πρώτο χρόνο. Όλοι μα όλοι, ξεκινώντας τις διηγήσεις είχαν να πουν το ίδιο πράγμα: η αγάπη του κόσμου, η ζεστασιά και η ενθάρρυνση είναι αυτά που μένουν όταν γίνεται ο απολογισμός, βάζοντας στην άκρη τις μεμονωμένες δυσάρεστες εμπειρίες.
 
 
Ο Βαγγέλης Χατζηχρήστος είναι από τις πρώτες μέρες μέλος του δικτύου των πωλητών. Οι ιστορίες που διάλεξε να μας πει από την εμπειρία του στο δρόμο είναι ξεχωριστές. Η πρώτη αφορά μια δικηγόρο που αγόρασε τρία αντίτυπα του περιοδικού, στο Μέγαρο Μουσικής, λέγοντας ότι θα τα πάει σε φυλακισμένους! Η «σχεδία» στη φυλακή λοιπόν, αλλά για καλό σκοπό...
 
Όσο για τη δεύτερη ιστορία, που του έχει μείνει στο μυαλό έντονα, αφορά ένα δάσκαλο από ένα μικρό χωριό του νομού Σερρών, ο οποίος αφού κουβέντιασε αρκετή ώρα με το Βαγγέλη στο μετρό της Δουκίσσης Πλακεντίας θέλοντας να μάθει λεπτομέρειες για το περιοδικό, αγόρασε έξι αντίτυπα για τους έξι (όλους κι όλους) μαθητές του!
 
Γενικά, αρκετοί δάσκαλοι και καθηγητές έχουν πάρει την πρωτοβουλία να παρουσιάσουν στους μαθητές τους τη «σχεδία», στην περίπτωση όμως της δασκάλας που σταμάτησε να αγοράσει το περιοδικό από τον Παναγιώτη Παναγιωτόπουλο στο Σύνταγμα, οι ρόλοι αντιστράφηκαν, αφού όπως του είπε, μια μέρα έβαλε στην τάξη έκθεση με ελεύθερο θέμα και μια μαθήτρια επέλεξε να γράψει για τη «σχεδία»! Οι ιστορίες με μαθητές και μικρά παιδιά γενικότερα αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο για τους πωλητές και σχεδόν όλοι έχουν να θυμηθούν κάποια πώληση στην οποία ο αγοραστής ήταν παιδί που το κρατούσε από το χέρι ο μπαμπάς ή η μαμά. Από το κοριτσάκι στο Χαλάνδρι που τραβούσε τη μαμά από το χέρι, λέγοντάς της «να η σχεδία», για να την πάει στον Αντώνη Γκούντα ν’ αγοράσει το περιοδικό, μέχρι τη μητέρα δύο παιδιών 10 και 11 χρονών, που πήρε κάποιο τεύχος από τον Παναγιώτη στους Αμπελόκηπους την πρώτη μέρα κυκλοφορίας, λέγοντάς του ότι αν καθυστερήσει έστω και μια μέρα να πάρει το περιοδικό τα παιδιά της τη μαλώνουν! 
 
 
Το περιοδικό το αγοράζουν πλέον άνθρωποι όλων των ηλικιών, από 15 έως 85, αν και στο ξεκίνημα οι νεότεροι δεν το είχαν ανακαλύψει, ενώ οι γυναίκες αναγνώστριες υπερτερούν των αντρών σε αναλογία δύο προς ένα, σύμφωνα με  τις εκτιμήσεις όλων των πωλητών. Η Ματίνα Πασχάλη, πωλήτρια από την πρώτη μέρα, η οποία έχει μία ιδιαίτερη ικανότητα στο να επικοινωνεί με τον κόσμο που σταματάει ν’ αγοράσει το περιοδικό, μας λέει ότι οι περισσότερες από τις γυναίκες που το παίρνουν τις εκμυστηρεύονται πράγματα που αφορούν τη ζωή τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση γυναίκας γύρω στα 45, που μίλησε στη Ματίνα για το σοβαρό πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε όταν τη συνάντησε στο μετρό του Ευαγγελισμού και λίγους μήνες μετά όταν την ξανασυνάντησε να πουλάει το περιοδικό στο Meet Market, και αφού αγόρασε το περιοδικό, έφυγε και επέστρεψε, χαρίζοντάς της ένα ζευγάρι γάντια για το κρύο και λέγοντάς της ότι τώρα πια είναι καλά στην υγεία της κι ότι εκείνη η συζήτηση την είχε βοηθήσει πολύ. 
 
Οι ιστορίες με έντονα συναισθήματα και πολλή συγκίνηση μεταξύ των πωλητών και των ανθρώπων που αγοράζουν το περιοδικό είναι αμέτρητες. Πολλοί πωλητές έχουν βάλει τα κλάματα κατά τη διάρκεια μιας πώλησης ή αμέσως μετά, σε μια γωνία, μακριά από τα βλέμματα των περαστικών. Και πολλοί επίσης ξανασυγκινούνται όταν διηγούνται αυτά τα περιστατικά. Μιλάνε για ανθρώπους ηλικιωμένους, συνταξιούχους, που μετράνε τα ψιλά τους για να συμπληρώσουν τα τρία ευρώ ή άνεργους που ξέρουν πολύ καλά τι θα πει φτώχεια και καταλαβαίνουν πώς νιώθουν οι πωλητές. Όπως η νεαρή άνεργη κοπέλα με τους επίσης άνεργους γονείς, που αγόρασε το περιοδικό από το Γιάννη Φωκά στο Μέγαρο Μουσικής και του είπε: «Έχω ανάγκη, αλλά θέλω να γνωρίσω το περιοδικό σας. Ίσως τα χρήματα που θα δώσω μου είναι πιο χρήσιμα από το να πάρω ένα κομμάτι ψωμί»!
 
Διεθνές δίκτυο αγοραστών
 
Το ότι τα περιοδικά δρόμου εκδίδονται σε 41 χώρες του κόσμου το έχουμε αναφέρει  αρκετές φορές σε αυτές εδώ τις σελίδες. Όπως επίσης έχουμε αναφέρει την ύπαρξη του Διεθνούς Δικτύου των Περιοδικών Δρόμου που συντονίζει όλη αυτή την προσπάθεια. Αυτό που δεν ξέραμε είναι το ότι κάποιοι άνθρωποι αγοράζουν τα περιοδικά δρόμου σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται, ανεξάρτητα από το αν γνωρίζουν τη γλώσσα και μπορούν να διαβάσουν το περιοδικό! Δεν είναι καθόλου λίγοι λοιπόν, οι ξένοι φίλοι μας που έχουν αγοράσει κάποιο τεύχος όλους αυτούς τους μήνες. Για ενθύμιο από την Ελλάδα. Η πλειοψηφία Βρετανοί, κάτι απόλυτα φυσιολογικό αφού το αγγλικό Big Issue θεωρείται το κορυφαίο περιοδικό δρόμου του κόσμου. 
 
Δεν είναι όμως μόνο οι Βρετανοί που έχουν αγοράσει τη «σχεδία» χωρίς να ξέρουν ελληνικά. Είναι και ο Αυστριακός φίλος που το αγόρασε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τον Ντίνο Γκότα, άστεγο πωλητή, πρώην ξεναγό, με τον οποίο η συνεννόηση έγινε στα γερμανικά. Ο Αυστριακός είπε μάλιστα στον Ντίνο ότι θα χαρίσει το περιοδικό σε έναν Έλληνα φίλο του! Είναι και ο Γερμανός δημοσιογράφος που πήρε συνέντευξη και φωτογράφισε στο πόστο του, στην Πανεπιστημίου, το Δημήτρη Παπαγεωργίου και στη συνέχεια αφού αγόρασε δύο περιοδικά, του πρόσφερε επίσης ένα μπουκάλι γάλα κι ένα κουτί μπισκότα! Και φυσικά μια ξεχωριστή περίπτωση είναι η Τίτι από την Αιθιοπία, μόνιμη κάτοικος Αθήνας και γνωστή πια σε πολλούς πωλητές αφού έχει αγοράσει όλα τα τεύχη! Όπως έχει πει μάλιστα στον Παναγιώτη Παναγιωτόπουλο, για να αγοράσει το περιοδικό κάθε μήνα, στερείται ένα από τα λίγα καφεδάκια που της επιτρέπει το εισόδημά της να πίνει με την αγαπημένη της φίλη.
 
 
Να σας φιλέψουμε και κάτι
 
Το γάλα και τα μπισκότα που πρόσφερε ο γερμανός δημοσιογράφος στο Δημήτρη, δεν είναι ακριβώς η εξαίρεση στο πάρε δώσε πωλητή – αναγνώστη. Κάθε άλλο. Ίσως επειδή οι συμπολίτες μας που αγοράζουν το περιοδικό δε νιώθουν τόσο «πελάτες», όσο συνάνθρωποι, οι προσφορές σε φαγώσιμα δίνουν και παίρνουν! Χωρίς φυσικά οι πωλητές να ζητούν κάτι τέτοιο και χωρίς να υπάρχει καμία υποχρέωση, ο κόσμος προσφέρει απλόχερα από το υστέρημά του ό,τι μπορεί, νιώθοντας την ανάγκη να βοηθήσει όσο περισσότερο γίνεται. Οι σακουλίτσες με διαφόρων λογιών καλούδια πάνε κι έρχονται. 
 
Τυρόπιτες, μπισκότα, σοκολάτες, φρούτα, χυμοί, γάλα και καφές είναι τα πιο συνηθισμένα είδη που καταλήγουν στα χέρια, στις τσέπες και στις τσάντες των πωλητών. 
 
Η Ευαγγελία Γεωργουδάκη έχοντας πάει αρκετές φορές στο μετρό των Αμπελοκήπων είδε μια μέρα μια κυρία που είχε αγοράσει αρκετές φορές το περιοδικό από εκείνη, να της προσφέρει μια τσάντα γεμάτη πράγματα, ενώ η Φωτεινή Ραμπαβίλα ακόμα θυμάται την κυρία, στο μετρό του Ευαγγελισμού, που της έδωσε ένα πακέτο μπισκότα κι ένα εισιτήριο λεωφορείου για να επιστρέψει στον ξενώνα αστέγων όπου μένει. 
 
Κι επειδή η γενναιοδωρία δεν τελειώνει ποτέ, ο Κώστας Κανέλλης πουλώντας το περιοδικό στη λαϊκή της Καλλιδρομίου άκουσε έναν από τους ανθρώπους της λαϊκής να τον ρωτάει: «Το περιοδικό το έχω πάρει, τι άλλο θες να σου πάρω;» Και πήγε και του πήρε μια τεράστια σοκολάτα!
 
Ιεχωβάδες και νεράντζια
 
Όπως ήδη είπαμε, για τους πωλητές υπάρχουν και οι δυσάρεστες στιγμές κατά τη διάρκεια της δουλειάς. Άλλωστε μιλάμε για μια πολύ δύσκολη δουλειά, πώληση στο δρόμο και ο δρόμος είναι ζόρικος, θα σου τύχουν διάφορα. Η πιο συνηθισμένη κατηγορία που εκτοξεύεται από περαστικούς προς τους πωλητές είναι ότι πρόκειται για ιεχωβάδες. Τους έχουν πει επίσης μασόνους, αριστερούς, δεξιούς και ...κορόιδα, γιατί πουλάνε το περιοδικό 3 ευρώ, αλλά παίρνουν μόνο το 1,5!! Τα πιο σοβαρά και πιο δύσκολα περιστατικά είναι, ευτυχώς, ελάχιστα. Όπως το φτύσιμο, το πέταγμα τσιγάρου προς τον πωλητή και η επίθεση με νεράντζια που δέχτηκε ο Παναγιώτης Τριανταφυλλίδης στην Ηλιούπολη από χρυσαυγίτες, προφανώς επειδή είναι ρομά, άρα και μελαμψός...
 
Αρκετά από αυτά τα συμβάντα οδηγούν και σε καταστάσεις που έχουν ευτυχή κατάληξη τελικά, χάρη στην ψυχραιμία και την αξιοπρεπή στάση που κρατούν οι πωλητές. Όπως στην περίπτωση της Δήμητρας Πιάγκου η οποία, στο μετρό Συγγρού Φιξ, δέχτηκε τη φραστική επίθεση μιας γυναίκας που νόμιζε ότι πουλάει το περιοδικό των μαρτύρων του Ιεχωβά, αλλά όταν πείστηκε ν’ ακούσει περί τίνος πρόκειται ζήτησε συγνώμη και αγόρασε τρία περιοδικά. Η Φωτεινή Ραμπαβίλα ήταν πιο τυχερή: στην πλατεία Αγίας Ειρήνης μια κυρία έστειλε αστυνομικούς να την ελέγξουν, γιατί πούλαγε υποτίθεται περιοδικά παραθρησκευτικής οργάνωσης, αλλά όταν οι αστυνομικοί είδαν το γιλέκο της «σχεδίας» έφυγαν χαμογελώντας.
 
 
Πέραν του συνηθισμένου
 
Μιλώντας για αστυνομικούς, ένας ήταν οι πρωταγωνιστής ενός μάλλον αστείου περιστατικού. Ήταν οι πρώτες μέρες κυκλοφορίας του περιοδικού και ο Θανάσης Β., βρισκόμενος στο πόστο του στην Πανόρμου, βλέπει μια παρέα «δελτάδων» (μηχανοκίνητη ομάδα αστυνομικών) να σταματάει και έναν αστυνομικό να κατεβαίνει φουριόζος. «Ωχ, πάλι τα ίδια, θα με τραβάνε για εξακρίβωση» σκέφτηκε, μάλλον φυσιολογικά. Βλέπετε, ο Θανάσης στο παρελθόν είχε ταλαιπωρήσει πολύ τον εαυτό του με τη χρήση σκληρών ναρκωτικών. Ευτυχώς, όμως, κατάφερε πριν χρόνια, και «ξέμπλεξε».
 
Με το που έφτασε σε απόσταση αναπνοής, ο Θανάσης έβαλε το χέρι στην τσέπη.
 
«Ταυτότητα;», ρώτησε το όργανο της τάξης.
 
«Ποια ταυτότητε, ρε φίλε; Ένα περιοδικό θέλω να αγοράσω!»
 
Χαμογέλασαν πλατιά και οι δύο.
 
Την επόμενη κιόλας μέρα, η Ρούλα Κριστάκε μας διηγιόταν πως ένα περιπολικό σταμάτησε ακριβώς μπροστά της στο πόστο της επί της οδού Πανεπιστημίου, βγήκε ο συνοδηγός και όχι μόνο αγόρασε περιοδικό, αλλά της ζήτησε και φυλλάδια για «να μοιράσει στους συναδέλφους»! «Είμαστε μαζί σας», της είπε!
 
Αναζητώντας παράξενα συμβάντα κατά τη διάρκεια των πωλήσεων δεν μπορέσαμε να μη σταθούμε στην εμπειρία του Παναγιώτη Παναγιωτόπουλου στην πλατεία Καπνικαρέας, του οποίου του έπιασε κουβέντα κύριος που κάπνιζε πανάκριβο πούρο, φορούσε γνήσιο ρόλεξ, ολόχρυση αλυσίδα και πανάκριβα επίσης ρούχα, αλλά δεν μπορούσε να πάρει το περιοδικό, γιατί δεν είχε 3 ευρώ! Μάλλον δεν κρατάει ποτέ του ψιλά ο εν λόγω κύριος... Κυκλοφορεί, φαίνεται, μόνο με τις πιστωτικές του κάρτες.
 
Το κλου της ιστορίας είναι ότι ένα 16χρονο αγόρι που παρακολούθησε τη σκηνή και άκουσε τη συζήτηση, αγόρασε το περιοδικό...Ο Ντίνος Γκότας από την πλευρά του δε θα ξεχάσει τη μέρα που, βρισκόμενος στο πόστο της πλατείας Κολωνακίου, είδε ένα σερβιτόρο να αφήνει το δίσκο της δουλειάς, να ρωτάει τι είναι το περιοδικό και στη συνέχεια να μπαίνει μέσα στο μαγαζί και να ζητάει τρία ευρώ από το ταμείο για να το αγοράσει.
 
Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε πολλές σελίδες ακόμα με τις αφηγήσεις των πωλητών, ίσως κι ένα τεύχος ολόκληρο. Ποιος ξέρει, μπορεί να το κάνουμε του χρόνου στα δύο χρόνια κυκλοφορίας του περιοδικού. Εκτός αν μέχρι τότε έχει φτιαχτεί το εργοστάσιο. Ποιο εργοστάσιο; Αυτό που, όπως είπε ένας περαστικός σε πωλητή, «πρέπει να φτιάξει ο Σαμαράς ένα εργοστάσιο και να σας βάλει να δουλεύετε, αντί να πουλάτε περιοδικά στο δρόμο»! Μακάρι!
 
  
 
Το γούρι
 
Ο κύριος Κώστας Αντωνακάκης, κοντά στα 60 και πρώην μικροπωλητής, έχει περάσει αμέτρητες ώρες της ζωής του δουλεύοντας στο δρόμο. Η ιστορία που μας διηγήθηκε όμως και συνέβη πριν λίγο καιρό τον έχει σημαδέψει:
 
«Μία ημέρα δούλευα στο πόστο του Ευαγγελισμού. Ήμουν απογοητευμένος, γιατί για πολλές ώρες δεν είχα πουλήσει κανένα περιοδικό. Δύο κοπέλες που εργάζονταν για την Cosmote με έβλεπαν στενοχωρημένο και όταν με πλησίασαν να με ρωτήσουν τους είπα ότι είχα αποφασίσει να φύγω. Τις είδα που στάθηκαν στην άκρη και σιγοψιθύριζαν. Έπειτα από λίγο με πλησίασαν ξανά και αγόρασαν μαζί ένα περιοδικό. Μου είπαν ότι έχουν προαίσθημα πως θα τα πουλήσω όλα και, μάλιστα, πως έχουν βάλει στοίχημα γι’ αυτό. Μου έδωσαν θάρρος και αποφάσισα να μείνω. Πραγματικά, ο κόσμος άρχισε να έρχεται και να αγοράζει το περιοδικό. Στο τέλος είχα μείνει μόνο με ένα και αισθάνθηκα δικαιωμένος που δεν εγκατέλειψα. Τότε είδα πως η μία από τις κοπέλες που με είχε πλησιάσει νωρίτερα, καθόταν σε μια άκρη και έκλαιγε. Ρώτησα τη φίλη της τι έχει κι εκείνη μου απάντησε: «Συγκινήθηκε που είδε ότι τα κατάφερες».
 
Το καροτσάκι
 
Η αγορά του περιοδικού από ανθρώπους με αναπηρία αποτελεί μια ιδιαίτερη στιγμή για τον πωλητή. Ο Γιάννης Φωκάς μας διηγείται: «Στο Μέγαρο Μουσικής μια φορά ήρθε ένας παραπληγικός με καροτσάκι που τον βοηθούσε ο συνοδός του. Μπορούσε με δυσκολία να μιλήσει και να κουνήσει τα χέρια του. Με πλησίασε, ρώτησε για το περιοδικό, το αγόρασε και μου είπε ότι θέλει να βοηθήσει με όποιον τρόπο μπορεί.»! Η αλληλεγγύη σε όλο της το μεγαλείο.
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ