Shedia

EN GR

29/01/2014

«Έχω µεγάλο θυµό». Συνέντευξη της Καρυοφυλλιάς Καραµπέτη στον Νέστορα Πουλάκο

Η πετυχημένη ηθοποιός αρνείται τα λεφτά «απ’ όπου και αν προέρχονται» και βλέπει την ελπίδα στις ακτιβιστικές κινήσεις πολιτών.
 
Με αφορμή τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην παράσταση «Πολιτισμός: μία κοσμική τραγωδία», που παίζεται στον υπόγειο χώρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης από τις 15 Δεκεμβρίου, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη μιλάει στη «σχεδία» για την επικαιρότητα του κειμένου του Δημήτρη Δημητριάδη αλλά και τη διαχρονικότητα του. Παράλληλα, αναπτύσσει τις πάντοτες καίριες και στιβαρές θέσεις κι απόψεις της για αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, μην παραλείποντας να σημειώσει ποιος θεωρεί ότι είναι ο ρόλος των ανθρώπων του πολιτισμού μέσα σε αυτή τη γενικευμένη κρίση αξιών.
 
Εξ όσων γνωρίζω, η επαφή σας με το ανέκδοτο κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη «Πολιτισμός: μία κοσμική τραγωδία» κρατάει χρόνια. Άραγε, γιατί πέρασε τόσος καιρός για να το δούμε τελικά να ανεβαίνει στο θέατρο;
 
Γνωρίζω τον Δημήτρη Δημητριάδη πολλά χρόνια, από την εποχή που φοιτούσα στη σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος τη δεκαετία του 1970. Ήταν ένας ευγενής, μορφωμένος και τρυφερός άνθρωπος που πάντα ξεχώριζε, όπως άλλωστε συμβαίνει ακόμα. Θυμάμαι ότι είχα παρακολουθήσει όλες τις παραστάσεις που βασιζόντουσαν σε κείμενα του μέχρι το 2006, οπότε σε μια συνάντηση μας μιλήσαμε για τη δική του «Μήδεια». Ήταν η εποχή που πρωταγωνιστούσα στην κλασσική «Μήδεια» του Εθνικού Θεάτρου, ένας ρόλος κι ένα κείμενο που με είχε συνεπάρει και με είχε συγκλονίσει. Άλλωστε παιζόταν για καιρό. Διαβάζοντας, λοιπόν, το κείμενο του Δημητριάδη συγκλονίστηκα εξίσου. Ήθελα να παίξω αυτή την παραλλαγή της «Μήδειας». Ο Δημήτρης μου το υποσχέθηκε, κι αυτή την υπόσχεση του την τήρησε. Δεν έδωσε ποτέ αυτόν τον ρόλο αλλού. Πρόκειται όμως για ένα μεγάλο έργο και μια παραγωγή που, λόγω των συνθηκών, δυσκολευόντουσαν να ανεβάσουν οι παραγωγοί. Τελικά η λύση βρέθηκε εκ των ενόντων. Αφετηρία αποτέλεσε το αφιέρωμα που πραγματοποίησε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στον Δημήτρη Δημητριάδη. Τελικά βρέθηκε η πειραματική ομάδα bijoux de kant να πάρει τη μεγάλη απόφαση, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης να συμβάλλει τα μέγιστα στην πραγματοποίηση της παράστασης και όλοι μας να δουλεύουμε με όρεξη για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Ακόμη και τα σκηνικά, για να καταλάβεις, φτιάχτηκαν με ότι βρίσκαμε δεξιά κι αριστερά.
 
 
Το σίγουρο θύμα
 
Αναφέρατε ότι η «Μήδεια» του Δημητριάδη σας συγκλόνισε. Τι είναι αυτό που ξεχωρίσατε εξαρχής στο κείμενο αλλά και γιατί θεωρείτε ότι «μιλάει» στο κοινό;  
 
Ο «Πολιτισμός: μία κοσμική τραγωδία» είναι η άλλη «Μήδεια» του Ευριπίδη. Τα πρόσωπα είναι ίδια αλλά οι καταστάσεις και τα μηνύματα διαφοροποιούνται και ποικίλουν, χωρίς να αποκλείονται οι όποιες συνάφειες και οι ομοιότητες. Πρόκειται για ένα κείμενο με ανατρεπτική ματιά, που θέτει το ερώτημα: τι είναι τραγικό σήμερα; Αν και γράφτηκε χρόνια πριν, είναι πολύ πιο επίκαιρο από το να γραφόταν σήμερα, αρκούντως διαχρονικό και σίγουρα προφητικό. Ενώ καταρρέουν όλα γύρω μας, στο έργο και στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν θεοί, ούτε πίστη και ελπίδα στον άνθρωπο. Αυτός είναι ξένος σε μια «ξένη» χώρα. Κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποτυπώνεται ξένη αυτή η χώρα. Για όλα τα δεινά που συμβαίνουν σε αυτήν, οι πάντες στοχοποιούν τον ξένο. Τον εύκολο στόχο. Το σίγουρο θύμα. Όπως ακριβώς δηλαδή συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Η «Μήδεια» είναι μια ξένη, με διαφορετική κουλτούρα και πολιτισμό, που δεν της επιτρέπεται να τα επιδεικνύει ούτε να αντιδρά. Άραγε όλα αυτά δεν είναι φαινόμενα της εποχής μας; Ο σύγχρονος μετανάστης δεν είναι ο υπαίτιος όλων για τους κατοίκους αυτής της χώρας; Όχι οι τράπεζες, το σύστημα, οι τοκογλύφοι και οι πολιτικοί, αλλά αυτός ο ξένος που μας παίρνει τις δουλειές… Το έργο, λοιπόν, του Δημητριάδη μιλάει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη διαφθορά από τη μια μεριά, για την τάση αλληλεγγύης που επιβάλλεται από την άλλη. Μιλάει όμως και για έναν ανθρώπινο πολιτισμό μακριά από τα λεφτά και την τεχνοκρατία, που ξεχνούν τον άνθρωπο και γενούν τη βία και το ρατσισμό. Με άλλα λόγια η πολιτισμική κρίση φέρνει την ανθρώπινη κρίση, στην οποία για όλα φταίνε οι αδύναμοι, αυτοί είναι τα υποψήφια θύματα. 
 
Μιλήστε μας για την παράσταση. Γιατί επιλέξατε να παίξετε μαζί με ένα μικρό, πειραματικό θίασο;
 
Αυτή είναι επιλογή και στάση ζωής. Για όσους ξέρουν εμένα και το έργο μου, αυτή είναι μια συνειδητή απόφαση: να μη με ενδιαφέρει το εμπορικό θέατρο, παρά τις προτάσεις που ανά διαστήματα είχα, σχεδόν να το περιφρονώ. Όπως και να ακούγεται αυτό, είμαι μακριά από το lifestyle που οδήγησε τα προηγούμενα χρόνια στον αποπροσανατολισμό και την αλλοτρίωση του ανθρώπου. Δεν με ενδιαφέρει το κερδοσκοπικό θέατρο, αν ήταν στο χέρι μου δεν θα έβαζα ούτε εισιτήριο για να μπορεί ο κόσμος, που δεν είναι μυημένος, να βλέπει ουσιαστικές παραστάσεις για να «κατανοήσει» τι συμβαίνει γύρω του. Καθότι έχει συνηθίσει τα «σκουπίδια» που του σερβίρονται, κυρίως στην τηλεόραση. Αλλά ξέρω ότι αυτό είναι ουτοπικό, ότι υπάρχουν έξοδα, ότι πρέπει να πληρωθούν οι συντελεστές για να ζήσουν κτλ. Σχετικά με την ομάδα bijoux de kant: δέχτηκα να συμμετάσχω γιατί αφενός πρόκειται για έργο του Δημητριάδη, αφετέρου με ενδιέφερε να ακολουθήσω αυτή την ανεξαρτησία, μακριά από παραγωγούς και επιχορηγήσεις. Πρόκειται για νέους ανθρώπους που ονειρεύονται και δουλεύουν για ένα καλύτερο μέλλον. Είναι ένα άλλο θέατρο, όπου συσπειρώνει τους καλλιτέχνες και τους αφήνει ελεύθερους να δημιουργήσουν μακριά από εξαρτήσεις. Η παράσταση παίζεται από Τετάρτη έως Κυριακή, και τα εισιτήρια κυμαίνονται από 10 έως 14 ευρώ. Υπολογίζουμε να κρατήσει έως την Κυριακή των Βαΐων.
 
 
Η υγεία των κινημάτων
 
Μιας και μιλήσατε για επιλογή και στάση ζωής, ποια πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη σας, ο ρόλος των ανθρώπων του πολιτισμού μέσα σε αυτή την κρίση αξιών;
 
Κοίταξε, δεν θα κρίνω κανέναν συνάδελφο μου ούτε θα μιλήσω γενικά. Αλλά μόνο για τον εαυτό μου, τι κάνω εγώ δηλαδή. Καταρχάς θεωρώ ότι ο άνθρωπος του πολιτισμού, ο καλλιτέχνης, πρέπει να μένει μακριά από την πολιτική σκηνή. Να μιλάει γι’ αυτά που απασχολούν τον κόσμο, για το κοινωνικοπολιτικό σκηνικό στο οποίο ζει, μέσα από τη στάση ζωής του, τις εν γένει επιλογές που κάνει, και δη τις καλλιτεχνικές, τις συνεντεύξεις που δίνει και το δημόσιο λόγο του. Ότι σας αναφέρω είναι αυτό που πράττω η ίδια για τον εαυτό μου. Ατομική πυξίδα είναι η στάση μου. Πιστεύω στα κινήματα, κι αν στο μέλλον αναπτυχθεί κάποιο που με εκφράζει, θα ενταχθώ. Θέλω να επιλέγω τι να κάνω, που θα πάω, τι να λέω. Έχω μεγάλο θυμό για όλους αυτούς που μας έφεραν σε αυτή την κρίση. Δεν θα πάω με τα νερά τους. Έχω επιλέξει το δρόμο της αντίστασης. Γι’ αυτό και λέω «όχι» στα λεφτά απ’ όπου κι αν προέρχονται. Δεν είναι πάνω απ’ όλα και οι εκπτώσεις δεν μου ταιριάζουν. Προτιμώ να μην έχω σπίτι αλλά οπωσδήποτε να έχω πνευματική τροφή, και ιδίως ανθρώπους γύρω μου που εκτιμώ και σέβομαι. Αυτές είναι οι μεγαλύτερες ανταμοιβές από οποιοδήποτε υλιστικό απόκτημα.
 
Θέλετε να στείλετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες της «σχεδίας»;
 
Πρώτα απ’ όλα να συγχαρώ όλους τους συντελεστές τους περιοδικού γι’ αυτή την πράξη αλληλεγγύης σε ευπαθείς ομάδες που την έχουν άμεση και πραγματική ανάγκη. Ξέρεις, ένα από τα καλά αυτής της «κρίσης» είναι ότι συσπείρωσε τους ανθρώπους και τους ευαισθητοποίησε. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο συνάνθρωπος μάς έχει ανάγκη, δεν πρέπει να του γυρίζουμε την πλάτη. Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι πρέπει να ξαναβρεθούμε μεταξύ μας. Χαίρομαι για τις πρωτοβουλίες και τις κινήσεις πολιτών, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς και τις ακτιβιστικές οργανώσεις που όλο και δραστηριοποιούνται περισσότερο. Αυτή η μεγάλη επαναθεώρηση είναι που με γεμίζει αισιοδοξία παρά το αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου.
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ