Shedia

EN GR

25/12/2013

Αδέσποτες Σκύλες. Χορεύοντας βαλς σε δρόµους θλιµµένους της Ελένης Μπέλλου

Μια δυναμική παρέα, γυναίκες όλες, κάνουν μαχητικό θέατρο στα στενά της πόλης και μας καλούν να δουλέψουμε όλοι μαζί για την εδραίωση του καλού!  
 
Ο δρόμος είχε και έγραφε πάντα τη δική του ιστορία. Οι «Αδέσποτες Σκύλες» γράφουν  και δίνουν στο δρόμο τη δική τους μελωδία. Μέσα στο κλίμα φόβου και απόγνωσης που βιώνουμε σήμερα, από τη μία άνθρωποι βγαίνουν στο δρόμο και δίνουν μάχη για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους, ενώ άλλοι μένουν χωρίς στέγη και βγαίνουν στο δρόμο δίνοντας τη μάχη της επιβίωσης, καθιστώντας τον, σε κάθε περίπτωση, ένα σκληρό «θέατρο μαχών». Την ίδια ώρα, εννέα γυναίκες –η Ντίνα, η Νάντια, η Τατιάνα, η Ζουλί, η Βιβή, η Φραγκίτσα, η Βιτόρια, η Νέλλη, και η Δήμητρα–  με ρετρό φορέματα, τακουνάκια και λουλούδια στα μαλλιά, υπό τη συνοδεία ενός μουσικού, παίζουν μαχητικό θέατρο στο δρόμο, μοιράζοντας ελπίδα και αλληλεγγύη.
 
Οι «Αδέσποτες Σκύλες» είναι ένα μουσικοθεατρικό εγχείρημα που ξεκίνησε το 2008 στα δρομάκια πίσω από την Πλατεία Θεάτρου. Σκουπιδοτενεκέδες, τοξικοεξαρτημένοι, μετανάστες, μπάτσοι, αυτοκίνητα, φραπέδες και μυρωδιά από κύμινο. Το κέντρο της Αθήνας κι ένα ουρλιαχτό που έγινε λόγος και τραγούδι. Τραγουδήσανε Κάλλας στη Σοφοκλέους. Χόρεψαν με Πεσόα στην Ευριπίδου. Ραπάρανε με Πλάτωνα στην Κουμουνδούρου. Και στο ρυθμό ενός βαλς στροβιλίζονται από τότε στα στενά της πόλης, ζούνε  την πραγματικότητα και της βάζουν μουσική. Τα λόγια αρχίζουν να χορεύουν σε μια παράσταση με ρίμες, τραγούδι και κείμενα δικά τους, αλλά και σημαντικών φιλοσόφων, λογοτεχνών, επιστημόνων, δημοσιογράφων, κ.λπ. Στοίχημά τους είναι να κατεβάσουν από το πιο ψηλό ράφι τα κείμενα της ελίτ της διανόησης και να τα μετασχηματίσουν σε λαϊκό θέατρο. Κι όλα αυτά σε ένα πολιτικό καμπαρέ στο ρυθμό της εποχής μας. Είναι «το Βαλς των Βρώμικων Δρόμων».
 
 
Οδηγός η ελπίδα και η αλληλεγγύη
 
«Από την πρώτη μας συνάντηση υπήρχε κάτι που μας έτρωγε. Το ταπώναμε, το βουλώναμε, αλλά επέμενε. Είναι δυο λέξεις που σαν αεράκι μπροστά μας αιωρήθηκαν, κοντοστάθηκαν, αναστέναξαν, υποκλίθηκαν. Τις  αναπνεύσαμε και κουνήθηκαν. Οι “Σκύλες” θέτουν ερωτήματα προσπαθώντας να επανοικειοποιηθούν το χαμένο νόημα των εννοιών. Δεν έχουμε απαντήσεις. Έχουμε μόνο δυο λέξεις σαν οδηγό: ελπίδα και αλληλεγγύη», λένε.
 
Στο βυθό της συλλογικής κατάθλιψης, η ελπίδα είναι ένα φως  που φαντάζει απόμακρο. «Η ελπίδα μοιάζει με τσεκούρι. Είναι δράση. Είναι σαν έναν σπόρο που μπορεί να φυτρώσει, αλλά μπορεί και να μη φυτρώσει. Το σημαντικό είναι, όμως, σε αυτόν το σπόρο, να μη βλέπουμε το σπόρο αλλά το δέντρο. Αυτό είναι η ελπίδα!» υπογραμμίζουν. 
 
Η παράστασή τους δεν είναι ένα παγιωμένο έργο. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία που διαρκώς μετασχηματίζεται μέσα από συζητήσεις εντός και εκτός ομάδας, αλλά και μέσα από την τριβή με τους ανθρώπους που έρχονται να τις δουν. Παρόλο που γυναίκες –και, μάλιστα, πολλές– σπάνε το κατεστημένο που θέλει τις συνεργασίες γένους θηλυκού δύσκολες και κάνουν τη συνεργατικότητα σημαία τους. 
 
 
«Οι “Αδέσποτες Σκύλες” είναι για εμάς ένα σπίτι όπου συντελείται καταρχήν μια ανθρώπινη συνάντηση, που αποτυπώνεται και στο καλλιτεχνικό μας αποτέλεσμα. Έχουμε μεταξύ μας μια σχέση αλληλεγγύης και συνεργασίας, και αυτό είναι που μοιραζόμαστε και με τον κόσμο. Δεν μπορείς να κάνεις μια πρόταση αν, πρώτα απ’ όλα, αυτή δεν υπάρχει μέσα σου σαν στάση ζωής», τονίζουν. 
 
Όντας ένα συνεργατικό καλλιτεχνικό σχήμα, δεν μπορούν παρά να στηρίζουν τις κάθε είδους μικρές συλλογικότητες που ενδυναμώθηκαν ή ξεπήδησαν με αφορμή την κρίση για να ανακουφίσουν τις επιπτώσεις της. 
 
«Οι συλλογικότητες είναι σίγουρα μια λύση στην κρίση. Καλώς ή κακώς, βέβαια, ζούμε μέσα σε ένα σύστημα που όλοι είμαστε μοιραία συνδεδεμένοι με αυτό. Είναι ζωτικής σημασίας η συμμετοχή μας σε ομάδες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τα πλοκάμια του συστήματος αυτού, αλλά και, παράλληλα, να προσπαθούμε να το καταπολεμήσουμε με τα ίδια του τα όπλα και τα πατροπαράδοτα μέσα άσκησης πίεσης», συμπληρώνουν. «Σε αυτό το αδιέξοδο του καπιταλισμού που βιώνουμε, αν μπορούσαν να ξεπηδήσουν παντού 2-3 συλλογικότητες ανά γειτονιά, ο καπιταλισμός θα κατέρρεε χωρίς να αφήσει συντρίμμια. Θα κατέρρε και θα αναδυόταν κάτι καινούριο, πιο υγιές», πιστεύουν.
 
 
Αυτό το σύστημα του ανταγωνισμού, του καταναλωτισμού και του κέρδους έχει ένα υπερόπλο: την κριτική. Οι ίδιες, παρόλο που ανεβαίνουν στο βήμα, μισούν την κριτική. Τη θεωρούν κάτι το στείρο, που το μόνο που επιτυγχάνει είναι ο κοινωνικός αυτοματισμός. «Έχουμε στο μυαλό μας πολύ έντονα μια εικόνα. Μια κοινωνία που οι άνθρωποι μέχρι πριν από την κρίση καθόντουσαν σε έναν όμορφο  καναπέ, έτρωγαν ποπ κορν και έβλεπαν τηλεόραση. Υπήρχε, μάλιστα, τη δεκαετία του ’90 μια διαφήμιση καναπέδων γνωστής εταιρείας που αποτυπώνει όλο το κλίμα των ετών που ακολούθησαν. 
 
Έβλεπες έναν ωραίο καναπέ, άκουγες συνθήματα από πορείες και έγραφε από κάτω “Πού να τρέχεις τώρα – καναπέδες τάδε”. Αυτή τη στιγμή,  της κοινωνίας της πήρανε τον καναπέ και δυστυχώς δεν της πήρανε, τουλάχιστον, μαζί και την τηλεόραση. Ο άνθρωπος που καθότανε τόσο καιρό, σηκώθηκε ξαφνικά, ζαλίζεται και οι μύες του είναι ατροφικοί. Δεν μπορεί να σταθεί. Τι θα κάνεις; Θα τον λιθοβολήσεις και θα τον ειρωνευτείς για τα δάνεια που του φορτώσαν;» αναρωτιούνται. «Η ανάγκη μας αυτή τη στιγμή δεν είναι να το παίξουμε πιο έξυπνοι από τον διπλανό μας, αλλα να ενωθούμε όλοι μαζί ενάντια στη φωτιά  του καπιταλισμού που απειλεί να μας κάψει όλους. Μπορεί να υπάρχουν πράγματα που μας χωρίζουν, αλλά είναι σημαντικό να σταθούμε πλάι-πλάι, ακόμα κι αν δεν χωνεύουμε τον διπλανό μας, και να βρούμε αυτά που μας ενώνουν», λένε.
 
 
«Ζήτω» ο καπιταλισμός!
 
“Οι φτωχές χώρες, προκειμένου να διαθέτουν όλο και φτηνότερα και περισσότερο υπάκουα εργατικά χέρια, χρειάζονται ολοκληρα τάγματα απο δήμιους, βασανιστές, ιεροεξεταστές, δεσμοφύλακες και χαφιέδες. Για να ταΐσουν και να εξοπλίσουν αυτά τα τάγματα, οι φτωχές χώρες χρειάζονται περισσότερα δάνεια. Για να πληρωθούν οι τόκοι των δανείων, οι φτωχές χώρες χρειάζονται ακόμα περισσότερα δάνεια. Για να πληρωθούν οι τόκοι των συσσωρευμένων δανείων, οι φτωχές χώρες πρέπει να αυξήσουν τις εξαγωγές τους. Για να αυξηθούν οι εξαγωγές, οι φτωχές χώρες πρέπει να μειώσουν το κόστος παραγωγής. Για να μειωθεί το κόστος παραγωγής, οι φτωχές χώρες χρειάζονται όλο και φτηνότερα και περισσότερο υπάκουα εργατικά χέρια. Για να γίνονται κάθε φορά φτηνότερα και περισσότερο υπάκουα τα εργατικά χέρια, οι φτωχές χώρες χρειάζονται τάγματα ολόκληρα απο δήμιους, βασανιστές, ιεροεξεταστές”. Χορεύοντας «στον ξέφρενο χορό των αγορών», οι «Σκύλες» περιγράφουν στην παράσταση τους τον φαύλο κύκλο που βιώνουμε μέσα από το δηκτικό κείμενο του Εντουάρντο Γκαλεάνο. 
 
«Να θυσιαστείς, να θυσιάσεις, να σκοτώσεις, να πνιγείς, να κρεμαστείς, να χάσεις ύπνο, γέλιο και τιμή, συνείδηση, ευτυχία, φίλους και υγεία, γυναίκα και παιδί! Όλα πρόκειται να πάνε πρίμα, αν προσεύχεσαι στον Θεό... στον Χρήμα!» τραγουδούν σε μια πικρή σάτιρα.
 
«Το χρήμα είναι ο απόλυτα παράλογος τρόπος συναλλαγής. Είναι η πηγή δυστυχίας και ανισοτήτων του σύγχρονου πολιτισμού», λένε. Η παράσταση τους δεν θα μπορούσε παρά να είναι δωρεάν για το κοινό. Στο τέλος μόνο βγάζουν το παπούτσι τους και ο καθένας μπορεί να προσφέρει κάτι, αν θέλει, για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις επόμενες εμφανίσεις τους.
 
 
Ο νεοφασιμός ως άμεση συνάρτηση του νεοφιλευλευθερισμού που βυθίζει σε πολιτική, οικονομική και κοινωνική κρίση την Ευρώπη δεν θα μπορούσε να λείπει από τη θεματολογία τους. 
 
«Και, τελικά, λέω ότι θυμάμαι αλλά ξεχνώ. Ξεχνώ την καριόλα που την λένε ελεύθερη αγορά, τη γαμημένη και τον πόλεμο. Ξεχνώ και το πλήθος κόσμου που είχε κατέβει στο μεσοπρόθεσμο. Ξεχνώ και το έγκλημα, που γιατί κρύβομαι πρέπει να το λέω φασισμό, ναζισμό. Λέω ότι θυμάμαι, αλλά ξεχνώ. Να θυμηθώ να μην ξεχνώ», αναφέρουν σε κάποιο σημείο της παράστασης. 
 
«Ο φασισμός δεν είναι μόνο εκεί που έχουμε στρέψει το βλέμμα μας μετά τις τελευταίες εκλογές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτοί που έχουν κάνει σημαία τη δικαιοσύνη για τη δήθεν πάταξη του φασισμού είναι αυτοί που φασιστικά επιβάλλουν μέτρα που αντιτίθενται στο Σύνταγμα της χώρας», σχολιάζουν.
 
Όλα είναι δρόμος
 
Για τις “Αδέσποτες Σκύλες” όλα είναι δρόμος. «Ο δρόμος είναι οι φλέβες και οι αρτηρίες μιας πόλης. Είναι ένα απέραντο θέατρο καθημερινών μαχών. Είναι το σημείο συνάντησης μας, εκεί που θα μιλήσουμε, εκεί που θα μαλώσουμε, εκεί που θα δημιουργήσουμε, εκεί που θα μετατρέψουμε αυτό που ζούμε σε κάτι άλλο. Ο δρόμος είναι αυτό που μπορεί να σε οδηγήσει εκεί που θέλεις να πας. Είναι μια απέραντη σκηνή που διαδραματίζεται το έργο της ζωής», τονίζουν. 
 
«Το περπάτημα στους δρόμους της Αθήνας είναι πολύ παράδοξο. Βλέπεις τα πάντα. Μια πολύ χαρακτηριστική εικόνα που μας έχει μείνει, είναι στο Θησείο, σε δύο διπλανά παγκάκια, με φόντο τη φωτισμένη Ακρόπολη, να συνυπάρχουν τα δύο άκρα της ευτυχίας και της δυστυχίας. Στο ένα παγκάκι, ένα ζευγάρι εφήβων να φιλιέται με πάθος και στο άλλο ένας άστεγος τυλιγμένος με ένα χαρτόκουτο να προσπαθεί να επιβιώσει. Αυτοί οι δύο χωράνε, φυσικά, στον ίδιο χώρο. Φοβόμαστε, όμως, μην αρχίσουν να χωράνε και στο μυαλό μας. Φοβόμαστε μην συνηθίσουμε τον πόνο στο δρόμο, να προσπερνάμε με αδιαφορία, οίκτο, θυμό και αηδία», λένε.
 
«Ο άστεγος είναι ο αδελφός στο δρόμο. Και όσο και να εκτιμούμε το δρόμο, δεν μπορούμε να αφήνουμε τον αδελφό μας στο δρόμο. Αυτοκαταργούμε την αξιοπρέπειά μας, μένοντας θεατές αυτού του θεάματος και μην αναλαμβάνοντας τη συλλογική μας ευθύνη. Αυτός ο άνθρωπος είναι προϊόν μας. Εμείς τον βγάλαμε στο δρόμο. Όσο δεν δρας εναντίον μιας κακώς κείμενης κατάστασης, είσαι συμμέτοχος σε αυτή. Και δεν υπάρχει δικαιολογία. Γνωρίζεις!» υπογραμμίζουν.
 
Μια επίσης συνήθης εικόνα στους δρόμους της πόλης την οποία οι «Σκύλες» περιγράφουν μέσα από τις ρίμες τους είναι οι πορείες. «Αλλάζω τη διαδρομή, μυρίζει κατοχή, επιβολή, καταστολή. Μπρος στη Βουλή... τσολιάδες βαράνε προσοχή. Τιμητική σιωπή στην προδοσία. Θυσία θα ζητήσει καινούρια η εξουσία. Απ’ τους κανένες ξεπηδώ και γω μία, καμία, ξανά στην πορεία», τραγουδούν. 
 
 
«Η εικόνα που έχουμε για τις πορείες είναι οι πολλοί “κανένες” που όλοι μαζί κάνουν “κάποιον”. Έχουν κάτι το θεατρικό οι πορείες. Τα διαφορετικά μπλοκ, οι ατάκες της μιας μεριάς, οι ατάκες της άλλης... Παρ’ όλ’αυτά, αν και διασπασμένοι, είμαστε στα αλήθεια μαζί. Από την Ομόνοια ώς το Σύνταγμα. Μαζί, έστω και για μια πορεία». Είναι παιδεία το να βρίσκεσαι ανάμεσα σε ένα πλήθος με το οποίο συναισθάνεσαι ότι είσαι μαζί. Εκπαιδεύεσαι στη δημοκρατία, στον κίνδυνο, στην καταστολή των φόβων σου. Εκπαιδεύεσαι στο “εμείς”», συμπληρώνουν, τονίζοντας, ωστόσο, ότι όσο κι αν δεν υποτιμούν τη δύναμη της διαμαρτυρίας στο δρόμο, πιστεύουν ότι αυτή θα έπρεπε να ενισχύεται από παράλληλες δράσεις όπως, για παράδειγμα, το καταναλωτικό μποϊκοτάζ. 
 
Κάπως έτσι, τα εννέα κορίτσια συνεχίζουν να περπατούν, στους δρόμους της Αθήνας αδέσποτα να τριγυρνούν,  τα τακουνάκια τους να χτυπούν και την τέχνη τους να χρησιμοποιούν... Για να μπορούν να ονειρευτούν. Να ονειρευτούν τι θα γινόταν αν αναποδογυρίζαμε ξανά τον κόσμο που έχει γυρίσει ανάποδα, για να τον φέρουμε στα ίσα του. Και πώς ονειρεύονται να το κάνουν αυτό; 
 
«Πρέπει να πάψουμε να εστιάζουμε στην εξάλειψη του κακού και να αρχίσουμε να εργαζόμαστε για την εδραίωση του καλού! Αυτομάτως, κάνει τη δράση θετική από αρνητική! Δεν αντιδρώ, αλλά δρω!» θα πουν και θα στροβιλιστούν στο ρυθμό ενός ακόμα βαλς. 
 
Μάθετε για τις επόμενες παραστάσεις τους στο:
http://adespoteskyles.blogspot.gr/
https://www.facebook.com/adespoteskyles
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ