Shedia

EN GR

26/06/2013

Η πολιτική ενώνει!, του Θάνου Σαρρή

Τα γεγονότα αντέστρεψαν το σύνθημα, καθώς οι φανατικοί οπαδοί των μεγαλύτερων ομάδων της Τουρκίας ένωσαν τις φωνές τους ενάντια στο καθεστώς του Ερντογάν.
 
Του Θάνου Σαρρή
 
Μάιος του 2013. Η Φενέρμπαχτσε κερδίζει με 2-1 τη Γαλατάσαραϊ στο μεγάλο ντέρμπι της Κωνσταντινούπολης. Το ίδιο βράδυ ένας οπαδός των νικητών πέφτει νεκρός από μαχαίρι. Οι μαρτυρίες ήθελαν έναν άγνωστο με κασκόλ στα χρώματα της Γαλατά να απομακρύνεται γρήγορα μετά το περιστατικό. Η έχθρα ανάμεσα στους οπαδούς της πρωτεύουσας της Τουρκίας είναι τεράστια. «Οι υποστηρικτές της Φενέρμπαχτσε και της Γαλατάσαραϊ μισιούνται μεταξύ τους. Και αυτοί της Μπεσίκτας τους μισούν όλους γενικά», περιγράφει στη «σχεδία» τη ζοφερή πραγματικότητα ο τούρκος δημοσιογράφος Μπόρα Μπαϊρακτάρ. Τα επεισόδια οπαδικής βίας στη γείτονα χώρα είναι πολύ συχνά, θυμίζοντας σε αρκετές περιπτώσεις τα όσα γίνονται στην Ελλάδα.
 
Πρώτη φορά στην ιστορία! 
 
Ωστόσο, το αυθόρμητο ξέσπασμα των διαδηλώσεων στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, οι οποίες επεκτάθηκαν και σε δεκάδες άλλες πόλεις, κατάφερε να αναδείξει μια άλλη πλευρά του οπαδικού κινήματος στην Τουρκία. Η διαμαρτυρία κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για δημιουργία εμπορικού κέντρου στο πάρκο Γκεζί, στην καρδιά της πόλης, εξελίχθηκε με γοργούς ρυθμούς σε αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις και σκληρές μάχες με τις δυνάμεις καταστολής. Οι οπαδοί, ως ενεργό κομμάτι της κοινωνίας, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν. Λίγες βδομάδες μετά το θάνατο του οπαδού της Φενέρ, οι σύντροφοι του στο γήπεδο κατέβηκαν στους δρόμους και ενώθηκαν με τους αντίστοιχους της Μπεσίκτας, αλλά και της Γαλατάσαραϊ, σχηματίζοντας ένα κοινό μέτωπο στο πλευρό των διαδηλωτών και ενάντια στην αστυνομία! Έκαναν τη νύχτα μέρα με τα καπνογόνα τους, φώναξαν αντιφασιστικά συνθήματα και συγκρούστηκαν κατά μέτωπο με τις αστυνομικές δυνάμεις.
 
Η αντίδρασή τους ήταν άμεση και στο συντονισμό τους έπαιξαν σημαντικό ρόλο τα social media. «Συνεχίστε να ψεκάζετε με σπρέι πιπεριού. Βγάλτε τα κράνη, αφήστε κάτω τις ασπίδες και ελάτε να δούμε ποιοι είναι οι σκληροί». Ένα σύνθημα των οπαδών της Μπεσίκτας που έδωσε τον τόνο και στις διαδηλώσεις. «Συνήθως είμαστε εχθροί, αλλά αυτό που συμβαίνει πραγματικά μας έχει φέρει κοντά. Δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά στο παρελθόν», δηλώνει ένας 18χρονος οπαδός της ομάδας. Οι υποστηρικτές της Μπεσίκτας, άλλωστε, ήταν εκείνοι που άναψαν τη σπίθα. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι οπαδοί της Γαλατά έτρεξαν να προσφέρουν βοήθεια σε αντίστοιχους της Φενέρ που ήταν παγιδευμένοι από την αστυνομία, την ώρα που εκείνοι της Μπεσίκτας μοίραζαν αντισφυξιογόνες μάσκες. «Ερντογάν παραιτήσου», φώναζαν ρυθμικά, χοροπηδώντας σε γηπεδικούς ρυθμούς!
 
Οι ultras της αγοράς
 
Το οπαδικό γκρουπ των «Καρσί» αποτελεί το μεγαλύτερο στην κερκίδα της Μπεσίκτας. «Καρσί» σημαίνει «αγορά» και η ονομασία προέρχεται από ιδρυτικά στελέχη του κλαμπ, που ήταν ιδιοκτήτες καταστημάτων στην κεντρική αγορά της συνοικίας. Έκαναν την εμφάνισή τους στη δεκαετία του ’80 και λόγω του ιδιαίτερου προφίλ τους έχουν την υποστήριξη αρκετών ανθρώπων του πνεύματος. Κατά κύριο λόγο, οι «Καρσί» είναι αριστερών ή αναρχικών καταβολών. Το βασικό τους σλόγκαν είναι το «Καρσί εναντίον όλων» και σε κάθε παιχνίδι τους υπάρχουν πανό με πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα. Άλλες φορές κατά του ρατσισμού και του φασισμού, άλλες κατά της πυρηνικής ενέργειας. Γενικά, όχι απλώς δεν διστάζουν, αλλά φαίνεται να θεωρούν «καθήκον» τους να παίρνουν θέση για τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που αφορούν τη χώρα. Συγκεντρώνουν το σεβασμό των περισσότερων οπαδών της χώρας, ενώ είναι το πρώτο γκρουπ οργανωμένων που είχε επικεφαλής Αρμένιο.
 
«Οι οπαδοί της Μπεσίκτας φαίνεται να είναι πιο κοντά στον παλμό του λαού. Ήταν εκείνοι που κινητοποιήθηκαν πιο μαζικά στις διαδηλώσεις. Σε σχέση με τις άλλες δύο ομάδες, θα έλεγα ότι η κινητοποίησή τους ήταν ακόμη πιο αυθόρμητη. Οι «ultras aslanlar» της Γαλατάσαραϊ απέφυγαν να τοποθετηθούν πριν πάρουν έκταση τα γεγονότα. Οι οπαδοί της Φενέρ κινήθηκαν επίσης μαζικά, πέρασαν απέναντι και στήριξαν τους οπαδούς της Μπεσίκτας», αφηγείται στη «σχεδία» ο Σωκράτης Κυρόπουλος, ο οποίος ζει στην Κωνσταντινούπολη και εργάζεται κοντά στην πλατεία Ταξίμ. Κάποιοι «Καρσί» έφτασαν μέχρι την Άγκυρα για να συμμετάσχουν στις εκεί διαδηλώσεις.
 
 
Με μπουλντόζες και φορτηγά
 
Η περιοχή του Μπεσίκτας βρίσκεται στην ευρωπαϊκή πλευρά του Βοσπόρου και το γήπεδο της ομώνυμης ομάδας βρίσκεται σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από την πλατεία. Εκεί βρίσκεται και το γραφείο του Ταγίπ Ερντογάν, το οποίο αποτέλεσε την αφορμή για τον μαζικό ξεσηκωμό των οπαδών της Μπεσίκτας κατά της αστυνομίας. Όταν ο κόσμος προσπάθησε να προσεγγίσει την έδρα του πρωθυπουργού, η αστυνομία απάντησε με τρομακτική βιαιότητα. Και τότε ήρθε η σειρά των «Καρσί». Στα στενά της περιοχής, οι μάχες ήταν συχνές. Οι οπαδοί της ομάδας βρήκαν έναν πρωτότυπο τρόπο να αντιμετωπίσουν τις αρχές. Εκμεταλλεύτηκαν τα έργα της κατασκευής του νέου γηπέδου για να εξοπλιστούν. Και αφού κατέλαβαν ένα φορτηγό και έναν εκσκαφέα, τα χρησιμοποίησαν για να κινηθούν κατά της αστυνομίας!
 
Istanbul United
 
«Είμαι Φενέρ αλλά η καρδιά μου είναι με τους “Καρσί”. Πλέον είναι κάτι παραπάνω από ένα οπαδικό γκρουπ. Υπάρχει κόσμος στην Τουρκία που δηλώνει ότι αν σχηματίσουν κόμμα για τις εκλογές θα τους ψηφίσουν!», μας λέει η Τζανσού, οπαδός της Φενέρμπαχτσε. Ο Μπόρα Μπαϊρακτάρ συμπληρώνει πως παλιότερα οι φίλοι της Φενέρ ήταν περισσότερο εθνικιστές. Σήμερα, ωστόσο, οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους οπαδούς, όσον αφορά τις πολιτικές τους τοποθετήσεις, έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, με εξαίρεση ίσως την Μπεσίκτας. «Ταγίπ, ξέρεις την Ινστανμπούλ Γιουνάιτεντ; Από τις 31 Μαΐου του 2013», αναφέρει ένα σλόγκαν που κάνει θραύση. Εμφανίστηκε και σε κοινό πανό, το οποίο συνδύασε τα σύμβολα και των τριών ομάδων! «Ήταν κάτι που πραγματικά κανείς δεν το περίμενε. Ήταν μεγάλη έκπληξη. Ακόμα και εθνικιστές οπαδοί της Γαλατά βρέθηκαν στο δρόμο δίπλα στους αναρχικούς της Μπεσίκτας», υποστηρίζει η Τζανσού.
 
Σχολιάζοντας το φαινόμενο, ο τούρκος δημοσιογράφος Μπαγκίς Ερτέν έγραψε στην εφημερίδα «Radikal»: «Είναι ξεκάθαρο ότι ακόμα κι αν οι διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί δεν πετύχουν τίποτα άλλο, έχουν φέρει ειρήνη στο ποδόσφαιρο. Τουλάχιστον προς το παρόν»! Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι με την έναρξη της νέας ποδοσφαιρικής χρονιάς οι οπαδοί θα πάρουν ξανά θέσεις στις επάλξεις και όλα θα γίνουν όπως πριν. Το μήνυμα, ωστόσο, που εστάλη είναι σαφές. Οι οπαδοί αποτελούν ένα ζωντανό μέρος της κοινωνίας και έδειξαν ότι ενωμένοι μπορούν να καταφέρουν πολλά.
 
Ποτέ στην Ελλάδα!
 
Η εικόνα των ενωμένων οπαδών στην Τουρκία δείχνει να απέχει πολύ από τη χώρα μας. Σε μια από τις αντιμνημονιακές διαδηλώσεις του 2012, οι μαρτυρίες θέλουν οπαδούς του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού να συγκρούονται. Οι φήμες για κοινή πορεία οπαδών το Φεβρουάριο του ίδιου έτους δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ. Στις 19 Ιανουαρίου, πανελλαδική μέρα δράσης ενάντια στο φασισμό, έγινε κάλεσμα για συμμετοχή στην πορεία από αρκετά γκρουπ οργανωμένων αλλά τελικά μόνο οι οπαδοί του Παναθηναϊκού ανταποκρίθηκαν μαζικά. Λίγο έλειψε να πιαστούν στα χέρια με ΑΕΚτζήδες. Προς μια διαφορετική κατεύθυνση κινείται η ανοιχτή πρωτοβουλία των RFU. Οι Radical Fans United αποτελούνται από οπαδούς διαφορετικών ομάδων, που μεταξύ άλλων στόχος τους είναι να παίρνουν θέση για ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα. Περισσότερα στο: rfu.blogspot.com
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ