Shedia

EN GR

28/05/2014

Παλεύοντας για την αλήθεια, της Frances Perraudin

Τριάντα χρόνια από τον απεργιακό αγώνα των βρετανών ανθρακωρύχων, µια χούφτα ανθρώπων εξακολουθεί να αναζητά δικαιοσύνη.
 
Eνα µικρό χωριό της Μεγάλης Βρετανίας, το Όργκριβ, έγινε γνωστό σε όλο τον πλανήτη όταν το 1984, κατά τη διάρκεια της απεργίας των ανθρακωρύχων, µια µεγάλη οµάδα περιφρούρησης των εργαζοµένων δέχτηκε επίθεση πρωτοφανούς βίας από την αστυνοµία. Σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα, οι πρώην ανθρακωρύχοι και οι υποστηρικτές τους δίνουν µια νέα µάχη για να αποκαλυφθεί τι πραγµατικά συνέβη εκείνη την ηµέρα. Η Φράνσις Πέροντιν (Frances Perraudin) επιστρέφει στα γεγονότα εκείνης της ηµέρας της ασύλληπτης σκληρότητας µε την οποία η έφιππη αστυνοµία αντιµετώπισε τους απεργούς, αλλά και της συγκάλυψης που ακολούθησε, µε αποτέλεσµα κανείς αστυνοµικός να µην τιµωρηθεί ποτέ για τις πράξεις του. 
 
Ήταν µια ηλιόλουστη ηµέρα. Πολλοί από τους 10.000 απεργούς ανθρακωρύχους της Βρετανικής Εταιρείας Μετάλλου στο ορυχείο άνθρακα του Όργκριβ, ένα µικρό χωριό κοντά στο Ρόδεραµ του Νότιου Γιόρκσαϊρ, όπου σήµερα κατοικούν 800 ψυχές, είχαν βγάλει τα πουκάµισά τους και απολάµβαναν τον ήλιο. Μερικοί έπαιζαν ποδόσφαιρο. Επικρατούσε µια χαρούµενη ατµόσφαιρα.
 
 
Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, όµως, το τοπίο άλλαξε ριζικά, και η 18η Ιουνίου 1984 έµεινε γνωστή στην ιστορία ως «η µάχη του Όργκριβ» – µια ηµέρα σύγκρουσης και βίας, η οποία θα κόστιζε ακριβά και στην αστυνοµία του Νότιου Γιόρκσαϊρ. Η επίθεση των έφιππων αστυνοµικών και οι µάχες σώµα µε σώµα που ακολούθησαν άφησαν 51 απεργούς και 72 αστυνοµικούς τραυµατίες. 93 άτοµα συνελήφθησαν. 
 
Τα ψέµατα και η επιχείρηση συγκάλυψης της αστυνοµίας στοίχισε στο Σώµα πάνω από µισό εκατοµµύριο στερλίνες σε αποζηµιώσεις και δικαστικά έξοδα. Αυτόν τον Ιούνιο συµπληρώνονται τριάντα χρόνια από τα γεγονότα του Όργκριβ. Οι κάτοικοι της περιοχής συνεχίζουν τον αγώνα τους για πλήρη έρευνα και διαλεύκανση της υπόθεσης. Θέλουν να µάθει ο κόσµος τι πραγµατικά έγινε εκείνη την ηµέρα. 
 
Ρωµαίοι εκατόνταρχοι!
 
Η απεργία των ανθρακωρύχων είχε ξεκινήσει τρεις µήνες νωρίτερα (το Μάρτιο του 1984), όταν η κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ και το Εθνικό Συµβούλιο Άνθρακα ανακοίνωσαν το κλείσιµο είκοσι ορυχείων, µε απώλειες είκοσι χιλιάδων θέσεων εργασίας στη Βόρεια Αγγλία, τη Σκωτία και την Ουαλία. Τελείωσε επίσηµα το Μάρτιο 1985. Η αστυνοµία είχε πάρει σκληρά µέτρα κατά των απεργών που υπερασπίζονταν τις δουλειές τους, µπλοκάροντας την πρόσβαση στα ορυχεία και προβαίνοντας σε συλλήψεις. Στο Όργκριβ, όµως, η οµάδα των απεργών, οργανωµένη από την Εθνική Ένωση Ανθρακωρύχων µε επικεφαλής τον Άρθουρ Σκάργκιλ, δεν αντιµετώπισε προβλήµατα, µε τους απεργούς να δέχονται ακόµη και οδηγίες από την αστυνοµία για το πού θα έπρεπε να κατασκηνώσουν.
 
Περίπου πέντε χιλιάδες αστυνοµικοί από δέκα κοµητείες είχαν συγκεντρωθεί στην περιοχή. «Ήταν η πρώτη φορά που τους είχα δει µε πλήρη εξάρτυση», θυµάται ο Πολ Γουίντερ. Στα είκοσί του χρόνια, ήταν, ήδη, ανθρακωρύχος. «Ήταν ντυµένοι σαν Ρωµαίοι εκατόνταρχοι!»
 
 
Όταν οι νταλίκες άρχισαν να φεύγουν από το ορυχείο για να µεταφέρουν τον άνθρακα στα µεταλλουργεία, οι απεργοί ξεκίνησαν να «σπρώχνουν», προσπαθώντας να σπάσουν τις αστυνοµικές γραµµές και να εµποδίσουν τις νταλίκες. Στην τρίτη προσπάθειά τους, ξαφνικά, άνοιξαν οι γραµµές των αστυνοµικών και εµφανίστηκε µια οµάδα έφιππων αστυνοµικών η οποία επιτέθηκε στους απεργούς. Οι ανθρακωρύχοι υποχώρησαν και σκορπίστηκαν.
 
«Ήταν κάτι το τροµακτικό», λέει ο Γουίντερ. «Ήταν σαν να στέκεσαι στη µέση του ιππόδροµου την ώρα που ανοίγουν οι πόρτες για τα άλογα. Χτυπούσαν τους πάντες, είτε στεκόσουν είτε έσκυβες, είτε έτρεχε κάποιος είτε δεν έτρεχε. Οι κάτοικοι της περιοχής, βλέποντας τη βίαιη αντίδραση της αστυνοµίας, άνοιγαν τα σπίτια τους για να προσφέρουν καταφύγιο στους ανθρακωρύχους».
 
Ο Γουίντερ λέει ότι είδε πολλούς να αιµορραγούν από τα χτυπήµατα των γκλοµπ. Το χειρότερο, όµως, που είδε ήταν έναν άντρα κοντά στα πενήντα, ο οποίος «κυριεύθηκε τόσο πολύ από το φόβο, που κατουρήθηκε επάνω του». «Είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ένας άντρας στην ηλικία που είµαι εγώ τώρα».
 
Μετά τη «µάχη», 95 απεργοί κατηγορήθηκαν για εξέγερση, παράνοµη συγκέντρωση και συγγενή κακουργήµατα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι εκείνη την εποχή η κατηγορία της εξέγερσης επέφερε ακόµα και την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. 
 
Τρία χρόνια αργότερα, κάποιοι από τους συλληφθέντες οδηγήθηκαν σε δίκη, αλλά όλες οι υποθέσεις κατέρρευσαν όταν βγήκαν στο φως στοιχεία για στηµένες κατηγορίες και ψευδείς καταθέσεις αστυνοµικών. 
 
Ακολούθησαν µηνύσεις εις βάρος της αστυνοµίας για απρόκλητη επίθεση, παράνοµη σύλληψη και δίωξη µε δόλο. Η αστυνοµία του Νότιου Γιόρκσαϊρ συµφώνησε σε εξωδικαστικό συµβιβασµό και κατέβαλε 425.000 στερλίνες ως αποζηµίωση και επιπλέον 100.000 στερλίνες για τα νοµικά έξοδα 39 απεργών.
 
Ωστόσο, ουδέποτε ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά των αστυνοµικών οργάνων που ενορχήστρωσαν και εκτέλεσαν αυτό το σχέδιο.
 
 
Όπως στο Χίλσµπορο
 
Τον Ιούλιο, συµπληρώνονται τριάντα χρόνια από τα γεγονότα, και η «Καµπάνια για την Αλήθεια και τη Δικαιοσύνη στο Όργκριβ» («The Orgreave Truth and Justice Campaign») εξακολουθεί να επιµένει στην πλήρη διερεύνηση και διαλεύκανση της υπόθεσης. Μετά από έρευνα εκποµπής του τηλεοπτικού δικτύου του BBC, µια οµάδα πρώην ανθρακωρύχων και οι υποστηρικτές τους αποφάσισαν ότι τα γεγονότα εκείνης της ηµέρας δεν µπορούν να χαθούν στη λήθη της ιστορίας. 
 
Με την υποστήριξη της δικηγόρου Γκάρεθ Πιρς, που ειδικεύεται σε υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωµάτων, ξεκίνησαν την εκστρατεία τους και άρχισαν να οργανώνουν εκδηλώσεις ενηµέρωσης και να ασκούν πίεση προς µέλη του βρετανικού κοινοβουλίου πριν από την επέτειο των 30 χρόνων.
 
Εκπρόσωπος των αστυνοµικών αρχών του Νότιου Γιόρκσαϊρ δήλωσε στο «The Big Issue» ότι µετά από ρεπορτάζ των ΜΜΕ σχετικά µε τους χειρισµούς της αστυνοµίας στην απεργία των ανθρακωρύχων, και συγκεκριµένα στα γεγονότα του Όργκριβ, προέβη αυτοβούλως στην κατάθεση αναφοράς για τα γεγονότα στην Ανεξάρτητη Επιτροπή Καταγγελιών της Αστυνοµίας.
 
 «Το αστυνοµικό σώµα προβλέπει πως, δεδοµένου ότι τα γεγονότα συνέβησαν σχεδόν πριν από τριάντα χρόνια, η Ανεξάρτητη Επιτροπή Καταγγελιών της Αστυνοµίας µπορεί να καθυστερήσει να λάβει την τελική απόφαση σε σχέση µε το αν υπάρχει ανάγκη για τη διενέργεια έρευνας και, ακολούθως, να προβεί σε τυχόν πειθαρχικές παραποµπές».
 
Στους χειρισµούς της αστυνοµίας τα µέλη της εκστρατείας βλέπουν οµοιότητες µε την τραγωδία του Χίλσµπορο, πέντε χρόνια αργότερα. Στις 15 Απριλίου 1989, 96 άνθρωποι (κυρίως φίλαθλοι της Λίβερπουλ) βρήκαν τραγικό θάνατο στις εξέδρες του γηπέδου του Χίλσµπορο στο Σέφιλντ, λίγο πριν από την έναρξη του αγώνα Νότιγχαµ Φόρεστ-Λίβερπουλ. Μετά από µακρά εκστρατεία των συγγενών των 96 θυµάτων, η έρευνα για τους χειρισµούς της αστυνοµίας που πραγµατοποίησε η Ανεξάρτητη Επιτροπή του Χίλσµπορο ανακοίνωσε πέρυσι το Σεπτέµβριο ότι οι 116 καταθέσεις της αστυνοµίας είχαν αλλοιωθεί.
 
Παρόλο που τα µέλη της εκστρατείας επικεντρώνουν την προσοχή τους στη µαζική διαδήλωση των απεργών και τη γενικότερη απεργία των ανθρακωρύχων, υποστηρίζουν πως ο σκοπός τους ρίχνει φως γενικότερα στα ζητήµατα διαφθοράς στο σώµα της αστυνοµίας κατά την επίµαχη περίοδο.
 
«Εκείνη την εποχή, η αστυνοµία του Νοτίου Γιόρκσαϊρ είχε λευκή επιταγή να γράφει ό,τι ήθελε στις καταθέσεις, αρκεί να οδηγούσαν σε συλλήψεις», λέει ο Γουίντερ, που εργάζεται τώρα ως υπεύθυνος εγκαταστάσεων στο Northern College, ένα κέντρο εκπαίδευσης ενηλίκων στο Μπάρνσλεϊ.
 
Ο Ρίτσαρντ Βίβιαν, µέλος της εκστρατείας κι αυτός, που στο µεγαλύτερο µέρος της καριέρας του έχει εργαστεί για φιλανθρωπικές οργανώσεις των ανθρακωρύχων, καθώς και µε τοπικές κοινοτικές οργανώσεις, πιστεύει πως το Όργκριβ σήµανε µια ριζική αλλαγή στη συµπεριφορά της κοινότητας των ανθρακωρύχων προς την αστυνοµία. «Υποτίθεται ότι δουλειά των αστυνοµικών είναι να παρέχουν ασφάλεια στους ανθρώπους», λέει, «αλλά την 18η Ιουνίου οι ανθρακωρύχοι βρέθηκαν στο στόχαστρο».
 
«Πριν από την απεργία υπήρχε µια αίσθηση ότι το κράτος σε προστατεύει και ότι οι αστυνοµικοί δεν είναι όλοι τόσο κακοί», συνεχίζει. «Η συµπεριφορά της αστυνοµίας στο Όργκριβ, όµως, ήταν ένα απίστευτο σοκ. Πιστεύαµε ότι βρίσκονταν εκεί απλά για να σιγουρευτούν ότι οι νταλίκες µπορούσαν να φύγουν, αλλά, στην πραγµατικότητα, ήταν εκεί για να εξαπολύσουν επίθεση κατά των απεργών».
 
Βαθιές πληγές
 
Πολλοί από εκείνους που ζουν στις πρώην µεταλλευτικές κοινότητες σήµερα αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα. Η παρακµή και η µαζική ανεργία που ακολούθησε το κλείσιµο των ορυχείων άφησε κληρονοµιά µια σειρά κοινωνικών προβληµάτων. Κοινότητες που κάποτε ήκµαζαν, τώρα µαστίζονται από ναρκωτικά, βανδαλισµούς και την έλλειψη κοινωνικής συνοχής, ειδικά ανάµεσα στους νέους.
 
Ο Τζο Ρόλιν, συντονιστής της Ένωσης Εργαζοµένων, γεννήθηκε στο Μπάρνσλεϊ και γνωρίζει καλά την περιοχή του Νότιου Γιόρκσαϊρ. «Το Όργκριβ και η απεργία των ανθρακωρύχων έχουν αφήσει βαθιές πληγές, και οι άνθρωποι θέλουν να µπει ένα τέλος», λέει.
 
Όπως προσθέτει, οι σκηνές πανηγυρισµών στο κέντρο της πόλης όταν πέθανε η Θάτσερ δείχνουν ότι οι νέοι έχουν κληρονοµήσει την αίσθηση αδικίας από τους γονείς τους. 
 
Βασική αιτία της αγανάκτησης για τους άντρες που δούλευαν στο Όργκριβ και για άλλους που συµµετείχαν στην απεργία των ανθρακωρύχων, που κράτησε ένα χρόνο, είναι η αίσθηση ότι η τιµή και η αξιοπρέπειά τους αµαυρώθηκε από τα ΜΜΕ και την κυβέρνηση.
 
Ο Γουίντερ θυµάται σκηνές από ρεπορτάζ των τηλεοπτικών δελτίων να δείχνουν τους απεργούς να πετούν πέτρες και ξύλα στους αστυνοµικούς πριν από την επίθεση των έφιππων, αλλά επιµένει, όπως και οι συνάδελφοί του, ότι τα πλάνα µονταρίστηκαν επίτηδες σε λάθος σειρά για να αµαυρώσουν τους απεργούς στα µάτια του κοινού.
 
Η περιγραφή της Θάτσερ για τους απεργούς ως «ο εχθρός εκ των έσω» ακόµα προκαλεί πικρία. Ο Γουίντερ λέει: «Η κυβέρνηση της Θάτσερ προσπάθησε να µας διαβάλει ως σατανικούς συνωµότες που επιχείρησαν να κάνουν τη χώρα να καταρρεύσει από µέσα. Εµείς, απλά, παλεύαµε για τις δουλειές µας».
 
Τα µέλη της εκστρατείας είναι ρεαλιστές σχετικά µε το τι µπορούν να καταφέρουν. Θέλουν να βγει όλη η αλήθεια στο φως σε σχέση µε το  σε πόσο υψηλά κλιµάκια της αστυνοµίας έφταναν αυτές οι ενέργειες και οι αποφάσεις. 
 
Ο Ρόλιν τονίζει πως ως κίνηµα πολιτών έχουν ως παράδειγµα την Εκστρατεία του Χίλσµπορο: «Θέλω να υπάρξει πλήρης δηµόσια έρευνα σχετικά µε την απεργία και τη συµπεριφορά της αστυνοµίας. Αν και έχω αµφιβολίες για το τι θα αποκαλύψει µια δηµόσια έρευνα στην πράξη, το θέµα είναι να µάθει ο κόσµος την αλήθεια και ότι δεν είµαστε µια οµάδα από παράφρονες ακροαριστερούς. Απλά, θα συνεχίσουµε να τους ενοχλούµε, και, τελικά, η αλήθεια θα λάµψει».
 
Από το Μάρτιο του '14 ώς το Μάρτιο του '15 η «Καµπάνια για την Αλήθεια και τη Δικαιοσύνη στο Όργκριβ» διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων τιµής του µεγάλου αγώνα των ανθρακωρύχων. Και ο αγώνας συνεχίζεται.          
   
Περισσότερες πληροφορίες: http://otjc.org.uk
 
www.street-papers.org / 
The Big Issue in the North – UK

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ