Shedia

EN GR

27/03/2013

Ο δρόμος για τη Δαμασκό, του Χρήστου Αλεφάντη

του Χρήστου Αλεφάντη
 
Το Πόντιπριντ (Pontypridd Town) είναι μια μικρή κωμόπολη της βρετανικής νήσου. Η αλήθεια είναι ότι από τη στιγμή που ανακαλύψαμε τη συνάφειά της με το θέμα που ψάχναμε, στη συνέχεια, έπρεπε να τη «γκουγλάρουμε» λίγο παραπάνω για να μάθουμε και εμείς πού ακριβώς βρίσκεται. Το Πόντιπριντ, λοιπόν, είναι μια κωμόπολη κοντά 3.000 κατοίκων (2.919, σύμφωνα με την απογραφή του 2001) κάπου 19 χιλιόμετρα βόρεια του Κάρντιφ. Στην καρδιά της Ουαλίας, με άλλα λόγια.
 
Και τι σχέση θα μπορούσε να έχει ένα άγνωστο ουαλικό χωριό με την Αθήνα του πολιτισμού, των φώτων και των 4.000.000 κατοίκων; Κι όμως. Υπάρχει μια σχέση μικρή μάλλον, αλλά σίγουρα επίκαιρη και ενδιαφέρουσα.
 
Οι καταστηματάρχες της οδού Ταφ (Taff Street) που αποτελεί τον κεντρικότερο οδικό άξονα του Πόντιπριντ, διαμαρτύρονται πως μια απόφαση των δημοτικών αρχών «σκοτώνει τις μπίζνες και τις οικογένειές τους», σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας του διαδικτυακού πόρταλ «Walesonline».
 
Και ποια είναι αυτή η απόφαση; Η πεζοδρόμησή της οδού Ταφ και ο πλήρης αποκλεισμός των αυτοκινήτων!
 
Στα σχετικά ρεπορτάζ του τοπικού Τύπου καταγράφεται η εμπειρία (και η αγωνία) ειδικά των καταστηματαρχών της οδού Ταφ, πολλοί εκ των οποίων υποστηρίζουν ότι η πτώση του τζίρου τους ξεπερνάει το 30%.
 
Οι ίδιοι άνθρωποι, πέρα από το οικονομικό, θέτουν και ζητήματα ασφαλείας, αφού με δεδομένη τη μη διέλευση οχημάτων τις νύχτες ο δρόμος ερημώνει , και είναι μακρές οι νύχτες στο βρετανικό νησί. 
 
Αφορμή για αυτή τη μικρή έρευνα που πραγματοποίησε η «σχεδία» είναι η πολυδιαφημισμένη πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου. «Η μεγαλύτερη ανάπλαση στην Αθήνα εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια», όπως περήφανα (και εύκολα;) διατυμπάνιζαν, με την ανακοίνωση του ονόματος του ολλανδού ανάδοχου, πολλά Μέσα Ενημέρωσης.
 
Η Αθήνα δεν είναι Πόντιπριντ, και σίγουρα δεν είμαστε εναντίον της πεζοδρόμησης. Για την ακρίβεια δεν είμαστε ενάντια σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία προτάσσει τον άνθρωπο και βελτιώνει τις συνθήκες διαβίωσης. Ωστόσο, πέρα από τις θριαμβολογίες και τις άψυχες μακέτες, υπάρχουν κάποια πράγματα που απαιτούν μια πιο ψύχραιμη θεώρηση και, σίγουρα, δημόσια διαβούλευση. Η επιτυχία τους, με άλλα λόγια, προϋποθέτει τη συμμετοχή του πολίτη/δημότη όχι μόνο κατά τη διαδικασία της λήψης της απόφασης, αλλά και κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης και, βεβαίως, μετά την παράδοση του όποιου έργου.
 
Άλλωστε, ιστορικά και παγκοσμίως, η πεζοδρόμηση κεντρικών οδικών αρτηριών δεν σημαίνει ντε και καλά «επιτυχία».
 
Αυτό, για να φέρουμε την περίπτωση στα μέτρα μας, λένε και οι Αυστραλοί της Μελβούρνης, μια μητρόπολη του νότου με 4.200.000 κατοίκους. 
 
 
Η Swanston Street
 
Η διαπίστωση αυτή αναφέρεται σε μελέτη που έγινε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 στην αυστραλιανή μεγαλούπολη για την αξιολόγηση της πορείας του έργου πεζοδρόμησής της… μελβουρνιώτικης Πανεπιστημίου: της οδού Σουόνστον (Swanston Street).
 
Ένα μεγάλο κομμάτι της οδού Σουόνστον πεζοδρομήθηκε το 1992. Θυμάμαι έντονα την προσμονή και τη χαρά των καταστηματαρχών της περιοχής, που περίμεναν πως και πως να απομακρυνθούν τα αυτοκίνητα για να εκδράμουν οι ορδές των καταναλωτών.
Δικαιώθηκαν;
 
Ας δούμε τι λέει η μελέτη «Ανάπλαση της Οδού Σουόνστον («THE REDEVELOPMENT OF SWANSTON STREET» που παρουσιάστηκε στο δημοτικό συμβούλιο του Δήμου το 2009:
 
«Το αποτέλεσμα του αποκλεισμού των οχημάτων ήταν ένα πιο ζωντανό και δραστήριο τοπίο κατά τη τη διάρκεια της ημέρας, που βελτίωσε σημαντικά την εμπειρία των πεζών και των χρηστών των Μέσων Μαζικών Μεταφοράς. Ωστόσο κατά τις νυχτερινές ώρες η οδός Σουόνστον ήταν άδεια. Για το λόγο αυτό, το 1999, η οδός Σουόνστον δόθηκε εκ νέου στην κυκλοφορία κατά τις νυχτερινές ώρες (7:00μμ.-7:00πμ.) και ελήφθησαν διάφορα μέτρα ασφαλείας για την δραστηριοποίηση της οδού το βράδυ…».
 
Δημιουργήθηκε, λοιπόν ζήτημα ασφαλείας τα βράδια. Στα «διάφορα μέτρα» στα οποία αναφέρεται η έκθεση, πέρα από τον φωτισμό, την καλύτερη σήμανση και την διαχείρηση της κίνησης, προστέθηκαν μια σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις σε παρακείμενα σημεία μαζικής συγκέντρωσης κόσμου (ανάπλαση κήπου Δημοτικής Βιβλιοθήκης, ριζική ανάπλαση της κεντρικής πλατείας «Federation Square» κ.λπ.). 
 
Η έκθεση του 2009 διαπίστωσε «κάποια πρόοδο» σε σχέση με την επίτευξη των στόχων. Ο αποκλεισμός των αυτοκινήτων επέφερε δραματική αύξηση στην κίνηση πεζών και ποδηλάτων, αλλά και βελτίωση στους χρόνους των μέσων μαζικής μεταφοράς. Παρατηρήθηκε επίσης μείωση της τάξης του 50% στον αριθμό των τροχαίων (από 82 το διάστημα 1989-1991 σε 41 το διάστημα 1993-1995). Κατά την ίδια περίοδο μειώθηκε κατά 40% και ο αριθμός των τροχαίων με πεζούς).
 
Οι τοπικές Αστυνομικές Αρχές διαπίστωσαν μείωση της εγκληματικής δραστηριότητας, αν και το γεγονός αυτό ενδεχομένως να συνδέεται με το άνοιγμα Αστυνομικού Τμήματος επί της οδού, το 1997. 
 
Τζίρος και ασφάλεια
 
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τα αποτελέσματα ως προς τα οφέλη για τους καταστηματάρχες της περιοχής παρέμεναν (επτά χρόνια μετά) ασαφή. «Ομάδες εργασίας με εμπόρους και ιδιοκτήτες υπογράμμισαν ότι οι συμμετέχοντες πιστεύουν πως το κλείσιμο του δρόμου είχε αρνητικές επιπτώσεις στον τζίρο των επιχειρήσεων. Ωστόσο, η έρευνα έδειξε πως με βάση τη διαμόρφωση των ενοικίων το κλείσιμο δεν είχε επιπτώσεις στους τζίρους των επιχειρήσεων».
 
Στο θέμα της επίδρασης στις επιχειρήσεις της περιοχής, οι συγγραφείς επικαλούνται μια άλλη μελέτη βάση της οποίας «η αύξηση των πεζών ωφελεί τα καταστήματα λιανικής πώλησης», αναγνωρίζει ωστόσο, ότι τα αποτελέσματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ποιότητα ολόκληρου του πρότζεκτ.
 
Στα δε συμπεράσματά της, η μελέτη, μεταξύ άλλων, σαφώς περιλαμβάνει το θέμα της ασφάλειας των πολιτών («Η έλλειψη νυχτερινής δραστηριότητας δημιουργεί ζητήματα ασφαλείας») και επισημαίνει τους κινδύνους αποτυχίας του μοντέλου πεζοδρόμησης, αναφερόμενη σε πλείστα όσα παραδείγματα κακής διαχείρισης πεζοδρομήσεων σε ΗΠΑ και Αυστραλία. Περιπτώσεις όπου οι δρόμοι έγιναν πεζόδρομοι, βούλιαξαν, και ξανάγιναν δρόμοι.
 
Ο δρόμος για τη Δαμασκό
 
Στις δημοτικές εκλογές του 2008, ο τότε υποψήφιος δήμαρχος Ρόμπερτ Ντόιλ «στο δρόμο προς το μέλλον» υποσχόταν στους ψηφοφόρους του ότι μία από τις αλλαγές που θα επέφερε στην πόλη ήταν το άνοιγμα της οδού Σουόνστον στα αυτοκίνητα! Ο Ντόιλ εξελέγη και, όπως συμβαίνει, άλλαξε γνώμη.
 
Ο δρόμος για το μέλλον έγινε ο δρόμος για τη… Δαμασκό, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος αργότερα. Το 2010, ο δήμαρχος της Μελβούρνης των 300.000 ομογενών ανακοίνωσε νέα πλάνα «ανάπλασης της Σουόνστον Στριτ» ύψους 25,6 εκατομμυρίων δολαρίων 
 
Θέλει υποστήριξη
 
Η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου, η επέκταση του τραμ κ.λπ. κ.λπ. φαντάζουν όλα υπέροχα, ειδικά στις μίζερες εποχές που ζούμε. Αλλά η πεζοδρόμηση από μόνη της δεν φτάνει. Αν δεν υποστηριχθεί ο νέος χώρος από τις όποιες αρχές και δεν αναζητηθούν επίμονα και σε βάθος χρόνου τρόποι (εκδηλώσεις μουσικές, πολιτιστικές και άλλες), για να προσελκύσουν τον ταλαιπωρημένο (και καθόλου συνηθισμένο στο περπάτημα) Αθηναίο στη νέα Πανεπιστημίου, αν δεν εξασφαλιστεί η ασφάλεια του χώρου καθ’ όλο το 24ωρο, το έργο θα κινδυνεύσει να γίνει η μεγάλη τρύπα της πόλης.
 
Δεν το λέμε εμείς. Το λέει η παγκόσμια εμπειρία.
 
Φανταστείτε μια Πανεπιστήμιου ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ. Άδεια, χωρίς φωτισμό, τόπο ανθρώπινων και άψυχων απορριφθέντων. Δεν το θέλει κανείς. 
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ


ΓΙΝΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

©ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΜΚΟ - ΝΙΚΙΟΥ 2 - 10560 ΑΘΗΝΑ

Τηλ: +30 213 023 1220 Email: info@shedia.gr

DotByDot