Shedia Παριανές μνήμες

15/12/2022 Το περιοδικό

Παριανές μνήμες

Το Χριστόψωμο στην Πάρο ετοιμαζόταν την παραμονή των Χριστουγέννων με τέχνη, υπομονή και ιδιαίτερη φροντίδα, στολισμένο με ξηρούς καρπούς και τρωγόταν ανήμερα τα Χριστούγεννα. Το έκοβε και το μοίραζε ο σπιτονοικοκύρης στα μέλη της οικογένειας, αφού το σταύρωνε πρώτα. Η σχάρα ήταν παξιμάδι που φτιαχνόταν περίτεχνα σε σχήμα σταυρού ακουμπισμένο σε τετράγωνο πλαίσιο, στολισμένο με αμύγδαλα. Το ζυμώνανε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και το κρεμούσαν στο εικονοστάσι μέχρι την Καθαρά Δευτέρα, οπότε και το έτρωγαν. Τα αγιοβασιλιάτικα κουλούρια θέλανε αρκετό «τρίψιμο», ζύμωμα δηλαδή, για να γίνουν αφράτα. Το σταυρόψωμο ήταν καρβέλι με κορδονένιο σταυρό κι ένα καρύδι στη μέση. Την παραμονή των Θεοφανίων, το ευλογούσε ο παπάς που φώτιζε το σπίτι. Αν δεν περνούσε ο παπάς, το ράντιζε με αγιασμό, το σταύρωνε και το έκοβε ο νοικοκύρης, μοιράζοντας το πρώτο κομμάτι στα ζωντανά. Όσον αφορά το ποδαρικό, έμπαινες πάντα με το δεξί, κρατώντας μία εικόνα, η οποία είχε εκκλησιαστεί αποβραδίς ή ανήμερα. Άλλοι έριχναν ένα μαρμαράκι για να είναι γεροί σαν αυτό. Τελευταία, σπάνε ρόδι ή κρεμάνε κρεμμυδασκέλα, έθιμα καλοτυχίας. Η καληστρίνα είναι χρηματικό ποσό που δίνει συνήθως ο παππούς, η γιαγιά, ο νονός στο παιδί. Ο λεγόμενος μποναμάς. Η βασιλόπιτα κόβεται από τον γεροντότερο της οικογένειας. Το πρώτο κομμάτι του Χριστού και ακολουθούν της Παναγίας, του Άη-Βασίλη, του σπιτιού, του νοικοκύρη, των λοιπών μελών, του καϊκιού, του χωραφιού κ.λπ.

Ο αγιασμός, την παραμονή των Θεοφανίων, μοιράζεται στους πιστούς για να φωτίσουν τις ιδιοκτησίες τους ή να τον φυλάξουν για κάθε περίσταση και ο παπάς αγιάζει ή φωτίζει τα σπίτια της ενορίας του. Έπαιρναν και το «Άγιο Φως», που έπρεπε να το κρατήσουν σαράντα ημέρες άσβηστο. Ανήμερα, αφού έχεις νηστέψει φυσικά, πίνεις από τον Μεγάλο Αγιασμό. Το καράβι συμβολίζει την καινούρια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Χριστού. Έθιμο που υποχώρησε με το χρόνο, κανείς όμως δεν το έχει ξεχάσει. Παράδοση αποτελεί το καραβάκι των νησιών μας, που τα παιδιά με αγάπη, χαρά και δημιουργικό νου το κατασκεύαζαν. Με υλικά της εποχής που μπορούσαν να εξοικονομήσουν, από μαραγκούδικο ρετάλια, από μπακάλικο κάποιον γκαζοντενεκέ, καλάμια, κομμάτια ύφασμα και ό,τι άλλο σκεφτόντουσαν, ακόμα και ξεκούφωμα κομμάτι ξύλου ή κορμού, γίνονταν στα χέρια τους η λεγόμενη «καράβα». Αποτελούσε, όμως, και ένα είδος τιμής και καλωσορίσματος στους ναυτικούς, που επέστρεφαν από τα ταξίδια τους.

comments powered byDisqus

Αρχειο

Κατηγοριες

Το περιοδικό

Shedia

Παριανές μνήμες

Διαδωστε το

Αρχειο

Κατηγοριες

Το Newsletter της Σχεδιας

ΣΧΕΔΙΑ TWEETS