Shedia

EN GR

30/04/2014

Πολιτιστική εκδροµή στον Άγιο Παντελεήµονα, της Ελευθερίας Κουµάντου

Φωτογραφίες: Βασίλης Κουτρουμάνος
 
Η ιστορική γειτονιά της Αθήνας είναι η περιοχή του μέλλοντος, αλλά και τους παρόντος. Για όλους τους καλούς λόγους.
 
Αγιος Παντελεημονας. Μια  από τις πιο κεντρικές πλατείες της Αθήνας, που τα τελευταία χρόνια βρεθηκε στο μάτι του κυκλώνα, για όλους τους λάθος λόγους.
 
Όμως, ο Αγιος Παντελεήμονας δεν είναι μόνο ό,τι  ακούμε ή ξέρουμε για τα τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής, τους «αγανακτισμένους» κατοίκους και το κυνηγητό των μεταναστών. 
 
Στην περιοχή, παρά τους προπηλακισμούς της Χρυσης Αυγής, κάποιοι εξακολουθούν και μένουν και  επιμένουν να παλεύουν για τη γειτονιά τους με όπλο τους τον πολιτισμό.
 
 
Ο κ. Χρήστος Ρουμπάνης, εκ μέρους της κίνησης κατοίκων του 6ου δημοτικού διαμερίσματος, ένα ηλιόλουστο πρωινό του Απριλίου, μας  έδειξε και το «άλλο πρόσωπο» του Αγίου Παντελεήμονα.
 
Από την πρώτη στιγμή, στη φωνή του φάνηκε η  αγάπη του για τον κινηματογράφο Τριανόν, στην οδό Κοδριγκτώνος 21.  Ένας κινηματογράφος που αρχισε να λειτουργεί  το Νοέμβριο του 1960, παρουσιάζοντας την πρεμιέρα της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν.
 
Από το 2000, διεύρυνε τις κινηματογραφικές του δραστηριότητες, συνεργαζόμενος με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το Φεστιβάλ Ταινών Μικρού Μήκους της Δράμας.  Παράλληλα, άνοιξε τις πόρτες του στη μουσική, το θέατρο και το βιβλίο, φιλοξενώντας πλήθος συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων, παρουσιάσεων βιβλίων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Το 2012, στη μεγάλη γιορτή που διοργάνωσε για τα 50 χρόνια λειτουργίας του συμμετείχε πλήθος αγαπημένων καλλιτεχνών, όπως ο Μίμης Πλέσσας, η Σαβίνα Γιαννάτου, ο Μάριος Στρόφαλης, η Λένα Πλάτωνος, η Έλλη Πασπαλά, η Μάνια Παπαδημητρίου, οι Encardia κ.ά., ενώ, επίσης, πρόβαλε την ιστορική ταινία «Satantango» του Μπελ Ατάρ, διάρκειας 7,5 ωρών και εντάχθηκε ,έτσι, στη λίστα των ελάχιστων κινηματογράφων στο κόσμο που παρουσίασαν την ταινία και ο μοναδικός στην Ελλάδα.
 
 
Κοιτίδα πολιτισμού
 
Στην οδό Σπάρτης, στον αριθμο 14, βρίσκεται το νεοκλασικό που ήταν το σπίτι του Μ. Καραγάτση. Ο ηθοποιός Βασίλης Βλάχος, με πολύ μεράκι, το μετέτρεψε  σε έναν πολυχωρο τέχνης (είναι ο πολυχώρος «Αλεξάνδρεια»), που λειτουργεί από τις 6 Δεκεμβρίου 2012, φιλοξενώντας θεατρικές παραστάσεις, μουσικά δρώμενα, παρουσιάσεις βιβλίων, προβολές σπάνιων ξένων ταινιών, θέατρο για παιδιά, σεμινάρια, διαλέξεις, κ.ά. Κάθε Τετάρτη, έχει δωρεάν κινηματογραφικές προβολές, ενώ πρόσφατα πρόβαλε την ταινία «Ντροπή»(1968) του Μπέργκμαν, μια σπουδή της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε περίοδο πολέμου και αποτελεί,  σύμφωνα με τους ειδικούς, την πιο πολιτική του σουηδού σκηνοθέτη.
 
Ένα από τα ιστορικά θέατρα της Αθήνας είναι το θέατρο Μπρόντγουαιη, στη συμβολή των οδών Αγίου Μελετίου και Πατησίων,  με έναρξη λειτουργίας το 1970 και το έργο «Γλυκιά Ίρμα»,  στο οποίο πρωταγωνιστούσαν η Έλλη Λαμπέτη και ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Στο σανίδι του Μπρόντγουαιη έχουν πατήσει  πολύ μεγάλα ονόματα του ελληνικού θεάτρου , όπως ο Μάνος Κατράκης, ενώ τα πρωινά της Κυριακής λειτουργεί και παιδική σκηνή. 
 
 
Το  ανακαινισμένο Theatro Victoria,  στη συμβολή της  οδού Μαγνησίας 5  με την  3ης Σεπτεμβρίου 119, παρέχει πολλές επιλογές στους θεατρόφιλους,  με  κεντρική σκηνή , δεύτερη σκηνή, αλλά και παιδική σκηνή.
 
Το θεατρο Πρόβα ,  λίγο πιο μακριά  από τον Άγιο Παντελεήμονα αλλά σε ακτίνα που επιτρέπει την ένταξή του στον πολιτιστικό χάρτη της περιοχής, άρχισε να λειτουργεί το 2002 και συστεγάζεται  με την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης της Μαίρης Ραζή σε ένα εξαιρετικό  διατηρητέο νεοκλασικό, εκεί που η Αχαρνών συναντά την Ηπείρου . 
 
Οι φίλοι της έβδομης  τέχνης  δεν έχουν παράπονο, καθώς δυο ακόμη κινηματογράφοι  είναι στη διάθεσή τους, ο  κινηματογράφος Ίλιον , που βρίσκεται Τροίας 34 και Πατησίων και ο κινηματογράφος Αλεξάνδρα, λίγο πιο μακριά, στη  Λεωφόρο Πατησίων 79. 
 
 
Τα νεοκλασικά
 
«Ο Άγιος Παντελεήμονας είναι γειτονιά καλλιτεχνών, πολιτικών, όλων των αποχρώσεων» μας λέει ο κ. Ρουμπάνης . «Ήταν εδώ το σπίτι του Μανιαδάκη , του Σβώλου, απέναντι από τη Βίλλα Αμαλίας. Μάλιστα, το έχουμε ζητήσει ως κίνηση κατοίκων από το Δήμο,  για να το κάνουμε βιβλιοθήκη και χώρο πολιτισμού. Παράλληλα , ζητάμε και την ανάδειξη των ιστορικών μνημείων της περιοχής , όπως ένα σπίτι που ανήκει σε ιδιώτη , στην οδό Ελπίδος, που  το χρησιμοποιούσε η Γκεστάπο για βασανιστήρια  και θα μπορούσε να μπει μια πλακέτα.  Στην περιοχή μας,  μένουν επίσης  ο ποιητής Γ. Μαρκόπουλος, ο  Κουμανταρέας, έχουμε ακόμα και την κ. Αρβανίτη, που μένει πιο πάνω, παλαιότερα έμενε εδώ και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Είναι και γειτονιά ζωγράφων, ο Σπύρος Κούκος μένει λίγο πιο κάτω από την πλατεία, ενώ στην οδό Ρεμούνδου, που η πλειοψηφία των κτισμάτων είναι κοσμήματα, διατηρητέα νεοκλασικά  της δεκαετίας του ΄30,  μένουν πολλοί καταξιωμένοι  ζωγράφοι , όπως ο Σάμιος και ο Δασκαλάκης. Στον Άγιο Παντελεήμονα, συνυπήρχαν  χαμόσπιτα αλλά και αρχοντικά. Πριν από τρία χρόνια, κάναμε μια πολύ λεπτομερή καταγραφή τους και προέκυψε ο φοβερός αριθμός των 376 νεοκλασικών, από τα οποία τα 105 είναι κενά». Εδώ, η χροιά της φωνής του κ. Ρουμπάνη  προδίδει περηφάνια για αυτή τη μελέτη που έκαναν οι κάτοικοι  μαζί με αρχιτέκτονες και παρουσιάστηκε στη γκαλερί Ηώς , στην οδό Χέυδεν. 
 
 
Στην οδό Ρεμούνδου συναντήσαμε το ζωγραφο Παύλο Σάμιο. 
 
«Όταν χρειάστηκε να μεταφέρω το ατελιέ μου σε μεγαλύτερο χώρο, τα χρήματα που είχα δεν έφταναν. Ρώτησα το φίλο μου τον Δασκαλάκη που έμενε στην περιοχή και μου λέει: “Παύλο, εδώ έχει κάποια σπίτια που πουλιούνται, δεν έρχεσαι να δεις;” και, έτσι, ήρθα, είδα αυτό το σπίτι και το ερωτεύτηκα. Σε κάθε έργο που κάνω μεταφέρομαι με το μυαλό μου. Αυτή η αρμονία, η ενέργεια μέσα του, με τα ψηλά ταβάνια, τα μεγάλα παράθυρα, άπλετος χώρος, όχι πολύς όσος χρειάζεται για να λειτουργήσει ένας ζωγράφος, μου έδωσε τη δυνατότητα να κάνω μια σειρά από έργα που ήταν πολύ καλά». 
 
 
Πραγματική γειτονιά
 
Όπως μας είπε, η γειτονιά του έχει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. «Έχει χρώμα η περιοχή μας, γι’ αυτό οι ζωγράφοι κολλάνε εδώ. Έχει χρώμα, μας θυμίζει λίγο την παλιά Αθήνα, μας θυμίζει μέρη όπως την Αλεξάνδρεια, γιατί είναι και πολλοί οι ξένοι εδώ, οι οποίοι κυκλοφορούν με τα παραδοσιακά τους ρούχα. Έχει πάρα πολλά μαγαζιά τα οποία δεν είναι ανάγκη να πας κάπου άλλου. Είναι αυτό που λέμε μια πραγματική γειτονιά της Αθήνας, με όλα τα κατά και τα υπέρ». 
 
Αλήθεια, θα συνιστούσε σε κάποιον να έρθει στην περιοχή; «Κάποτε, φοβόμασταν ακόμη και τους ξένους. Τώρα, έχουμε ηρεμήσει. Έχουν μείνει μόνο οικογενειάρχες. Τα παιδιά τους πάνε στα ελληνικά σχολεία, Ελληνόπουλα είναι τα παιδιά τους, παρόλο που μπορεί να είναι μαυράκια. Βλέπω τις παρέες με τα παιδιά που σχολάνε που είναι όλα τα χρώματα, που είναι φίλοι που παίζουν μπάλα στον Αγ. Παντελεήμονα. Όλα αυτά είναι φόβοι που έχουν φύγει. Η Ελλάδα παίρνει ένα άλλο χρώμα. Όποιος έχει κάποιον ενδοιασμό ας έρθει εδώ να έχει από κοντά μια προσωπική εμπειρία και να μην ακούει τα αρνητικά που λέει ο καθένας . Ο Αγιος Παντελεήμονας είναι η περιοχή του μέλλοντος». 
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ