Shedia

EN GR

01/10/2014

Λόγια της πλώρης

Ένας κόσµος χωρίς Ε9
 
του Χρήστου Αλεφάντη
 
«Mα, άστεγοι άνθρωποι να παίζουν µπάλα;» µε είχε ρωτήσει πριν από λίγα χρόνια µια νεαρή συνάδελφος. Θυµάµαι ακόµη πως εκείνη ακριβώς τη στιγµή, από τη τζαµαρία του «Γκρι καφέ», χάζευα µια παρέα πιτσιρικάδων που, γελώντας µε την ψυχή τους, κλωτσούσαν ένα πλαστικό τόπι, εκεί στην καρδιά της πλατείας Εξαρχείων. Το ρόλο των δοκαριών είχαν αναλάβει δυο µαθητικές τσάντες πλάτης. Οι «Τρεις έρωτες», το άγαλµα που στέκει στη µέση της πλατείας, ήταν ο ιδανικός ανασταλτικός χαφ. Πραγµατικά, απροσπέλαστος.
Αντέδρασα µε τον χειρότερο ίσως τρόπο για ένα δηµοσιογράφο. Απάντησα στην ερώτηση µε ερώτηση: «Γιατί, τι Ε9 πρέπει να έχει ένας άνθρωπος για να παίζει ποδόσφαιρο;». Απάντηση δεν πήρα.
 
Όσον αφορά την ουσία της απορίας της δηµοσιογράφου, έχει απαντηθεί χιλιάδες φορές µε τον πλέον πειστικό τρόπο, από τη ζωή την ίδια. Σε αµέτρητες, δε, περιπτώσεις, η επιστήµη έχει αναλάβει το ρόλο της θεωρητικής τεκµηρίωσης και διατύπωσης των όσων συµβαίνουν κάθε Κυριακή στο γήπεδο του Ρουφ, όπου δίνουν το τακτικό ραντεβού τους τα παιδιά της ελληνικής οµάδας αστέγων, για να ακολουθήσουν την πιο γλυκιά ρουτίνα. Προθέρµανση, λίγο τρέξιµο, οικογενειακό διπλό. Και όχι µόνο στο Ρουφ. Στην Κοπεγχάγη και στο Σάο Πάολο, στη Μελβούρνη και στο Βανκούβερ, στη δυτική Ιάβα και στο Ναϊρόµπι. Το παγκόσµιο κοινωνικό (πρωτίστως) και ποδοσφαιρικό κίνηµα που «απαντά» στο όνοµα «Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων» (Homeless World Cup) αριθµεί πάνω από 70 χώρες-µέλη στις πέντε ηπείρους. Οι απόκληροι του κόσµου παίζουν ποδόσφαιρο.
 
Όχι για να «ξεφύγουν», ούτε για να «ξεχάσουν», όπως άστοχα είχε παρατηρήσει ένας φίλος. Αλλά για ακριβώς τους αντίθετους λόγους. Για να µην ξεφύγουν, να µην ξεχάσουν και, κυρίως, να µην ξεχαστούν.
Ένας άνθρωπος που βιώνει αυτή την πιο ακραία µορφή φτώχειας, την έλλειψη στέγης, είναι αποκλεισµένος από τον αθλητισµό, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που είναι αποκλεισµένος από τη στέγαση, την εργασία, την εκπαίδευση, το καφενείο, από παντού. 
Οι πάντα ορθάνοιχτες πόρτες των αποδυτηρίων του Ρουφ είναι µια χαραµάδα, ένα µικρό µονοπάτι που µπορεί να οδηγήσει στην κοινωνική επανένταξη. Άλλωστε, αυτό δεν είναι µια ποδοσφαιρική οµάδα; Δεν είναι µια µικρή κοινωνία; Εκεί όπου ο καθένας µας καλείται να προσπαθήσει, να ενταχθεί, να συνεργαστεί, να ανταλλάξει πάσες, να ξεδιπλώσει τα ταλέντα του µα, κυρίως, να επιδείξει το οµαδικό πνεύµα που –πάντα σε συνεργασία– θα τον οδηγήσει στην επιτυχία-γκολ.
Αυτό είναι το παιχνίδι του ποδοσφαίρου. Ένα κοινωνικό προσκλητήριο που έχει τη δύναµη να ενεργοποιήσει όλους τους ανθρώπους – ανεξαρτήτως χρώµατος και στρώµατος (κοινωνικού).
 
Τα θεαµατικά αποτελέσµατα µιας ακόµη έρευνας –αυτή τη φορά από το Πανεπιστήµιο της Κοπεγχάγης–, που δηµοσιεύουµε σε αυτό το τεύχος («Η µπάλα ως κίνητρο ζωής», σελ. 50-52), για το πόσο θετικά επιδρά το ποδόσφαιρο στη ζωή αστέγων συνανθρώπων µας που «κλωτσάνε ένα τόπι» έρχονται να µας υπενθυµίσουν την ανάγκη να πάρουµε τα πράγµατα αλλιώς, ξανά από την αρχή.
Να ξαναδούµε το ποδόσφαιρο για αυτό που πραγµατικά είναι –ένα παιχνίδι και µια κοινωνική διαδικασία µαζί– και όχι για αυτό που κατάντησε. Και να απορρίψουµε µια για πάντα αυτά και αυτούς που το αµαυρώνουν. Η µπάλα για την κοινωνία και τον άνθρωπο και όχι η κοινωνία για τη µπάλα, όπως δυστυχώς συµβαίνει σε αυτόν τον τόπο.
Είµαστε τόσο αποπροσανατολισµένοι από τις θεµελιώδεις αρχές του αθλητισµού, που σχεδόν κανένα Μέσο Μαζικής Ενηµέρωσης δεν έδωσε σηµασία στην έρευνα του Πανεπιστηµίου της Κοπεγχάγης. Σε όλη την Ευρώπη έγινε θέµα, το BBC έστειλε συνεργείο στην Κοπεγχάγη για να δώσει συνέχεια στο ρεπορτάζ, επανερχόµενο ξανά και ξανά στα σηµαντικά ευρήµατα. Εδώ, όσο και να ψάξαµε, δεν βρήκαµε µια αράδα. Διαβάζουµε, όµως, καθηµερινά για «πολέµους», «καµίνια», «παράγκες», «αλητείες», «ζούγκλες». Διαβάζουµε και για νεκρούς ακόµη. 
Δεν έχουν σχέση µε τον αθλητισµό όλα αυτά. Δεν είναι ποδόσφαιρο.
 
Σε λίγες µέρες, η παρέα της Εθνικής Αστέγων αναχωρεί για τη Χιλή, όπου θα δώσει το παρών µαζί µε 500 άλλους αθλητές από 49 χώρες σε έναν µοναδικό κοινωνικό θεσµό: Το 12ο Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων (βλ. σχετικό ρεπορτάζ  µε τίτλο «Στα γήπεδα της ελπίδας», στις σελ. 54-56).
Μοναδικός στόχος για όλους είναι να βάλουν γκολ στην ίδια τη ζωή. Να την (ξανα)κερδίσουν.
Άλλωστε, αυτό είναι και το σύνθηµα της διοργάνωσης: «Μια µπάλα µπορεί να αλλάξει τον κόσµο» («A Ball Can Change the World»).
Εθνική Αστέγων γεια σου. 
 
 Χρήστος Αλεφάντης
c.alefantis@shedia.gr

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ


ΓΙΝΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

©ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΜΚΟ - ΝΙΚΙΟΥ 2 - 10560 ΑΘΗΝΑ

Τηλ: +30 213 023 1220 Email: info@shedia.gr

DotByDot