Shedia

EN GR

28/08/2013

Κονκισταδόρες µε ψηφιακή κάµερα, του Ιάσονα Πιπίνη

Η θρυλική πόλη των Ίνκας απειλείται από τις τουριστικές επιδρομές.
 
Το Μάτσου Πίτσου δεν μας είναι άγνωστο. Πρόκειται για τη λεγόμενη «Χαμένη Πόλη των Ίνκας», που βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 2.500 μέτρων στις Άνδεις του Περού. Είναι το πιο εμβληματικό αρχαιολογικό μνημείο του Περού και ένα από τα σημαντικότερα της Λατινικής Αμερικής, σύμβολο του πολιτισμού των Ίνκας που άκμασε στις Άνδεις τον 15ο αιώνα. Έχει χαρακτηριστεί από την Ουνέσκο Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι Ισπανοί Κονκισταδόρες που έφθασαν στο Περού τον 16ο αιώνα, αν και «όργωσαν» όλη τη χώρα για να κατακτήσουν τις ιθαγενείς φυλές και να εντοπίσουν το θρυλικό «Ελ Ντοράδο» και να αρπάξουν το χρυσό τους, δεν κατάφεραν ποτέ να εντοπίσουν το Μάτσου Πίκτσου, μέχρι το 1911, οπότε ανακαλύφθηκε από τον αμερικανό αρχαιολόγο Χίραμ Μπίνχαμ. 
 
Το Μάτσου Πίτσου, που στη γλώσσα των Ίνκας κέτσουα, σημαίνει «Ψηλό Βουνό», βρίσκεται σε μια απομονωμένη τοποθεσία των Άνδεων και απέχει περίπου 80 χιλιόμετρα από την πόλη Κούσκο, την αρχαία πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Ίνκας. Η μοναδικότητα του μνημείου έγκειται στο πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, που το περικλείει στις Άνδεις, σκεπασμένο από τα σύννεφα δίπλα από τον ποταμό Ουρουμπάμπα, και βέβαια στην ξεχωριστή αρχιτεκτονική του. Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει στο ποια ήταν η λειτουργία της Πόλης αυτής. Κατά μια εκδοχή αποτελούσε την τελευταία κατοικία του Αυτοκράτορα των Ίνκας την περίοδο της άφιξης των Ισπανών κατακτητών. 
 
Είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ δυο φορές την «Χαμένη Πόλη των Ίνκας» στο Περού. Μου έκανε εντύπωση ο αμείωτος ρυθμός με τον οποίο φθάνουν στο μνημείο οι τουρίστες, προερχόμενοι από όλες τις χώρες του κόσμου, όλες τις περιόδους του χρόνου. Η επιτυχία του όμως αυτή είναι ταυτόχρονα και η «απειλή» του, αφού σύμφωνα με επιστήμονες το αρχαιολογικό μνημείο κινδυνεύει από τον μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο στο Μάτσου Πίτσου, όσο και στο λεγόμενο Μονοπάτι των Ίνκας προκαλούνται καθιζήσεις και καταστροφές στα μνημεία. Το μνημείο δεν αντέχει τόσο μεγάλο όγκο επισκεπτών. Οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει διάβρωση του εδάφους και σε ορισμένα σημεία αποκόλληση των λίθινων κατασκευών που είχαν αντέξει για εκατονταετίες! Οι Αρχές του Περού έχουν θέσει ανώτατα όρια στον αριθμό των επισκεπτών, που όμως τις περισσότερες φορές δεν τηρούνται. «Στο μνημείο επιτρέπονται 2.500 επισκέπτες ημερησίως και σε εξαιρετικές περιπτώσεις 2.750. Στο Μονοπάτι των Ίνκας μέχρι 500 άτομα», αναφέρεται στην απόφαση του αρμόδιου υπουργείου. Ο περιορισμός αυτός όμως στην πράξη δεν τηρείται. Η Εθνική Υπηρεσία Φυσικών Πόρων Προστατευόμενων από το Κράτος του Περού με ελέγχους που έχει πραγματοποιήσει έχει διαπιστώσει ότι ο περιορισμός παραβιάζεται κατά 30% κατά μέσο όρο. Σε εφόδους που έχουν κάνει ελεγκτές διαπίστωσαν ότι εκδίδονταν εκατοντάδες επιπλέον εισιτήρια σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. 
 
Πάντως, πολλοί τουριστικοί πράκτορες που δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να χάσουν τουρίστες, επισημαίνουν ότι παρά τη συζήτηση που έχει ανοίξει γύρω από το θέμα, ακόμη δεν έχει συνταχθεί καμία επίσημη σοβαρή μελέτη που να δείχνει ποια είναι η αντοχή του αρχαιολογικού μνημείου και πόσους επισκέπτες μπορεί να δέχεται την ημέρα, έτσι ώστε να μην διαταράσσεται η βιοποικιλότητα της περιοχής και να μη φθείρονται τα αρχαία, όπως υποστηρίζουν πολλοί επιστήμονες. 
 
Το Περού κάθε χρόνο προσελκύει 2.500.000 τουρίστες, από τους οποίους περίπου το ένα τρίτο επισκέπτεται και το Μάτσου Πίτσου. Το μνημείο αυτό είναι πολύ σημαντικό για την οικονομία της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι όταν πριν από τρία χρόνια έκλεισε για δύο μήνες λόγω πλημμυρών στην περιοχή, προκάλεσε απώλεια περίπου 135 εκατομμυρίων ευρώ. Από αυτό καταλαβαίνει κανείς πόσο δύσκολο είναι να περιοριστεί ο αριθμός των επισκεπτών και πολύ περισσότερο πόσο δύσκολο είναι να αποκλειστεί ξανά η πρόσβαση στους τουρίστες, ακόμη και σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. 
 
Ταξιδιωτική οδηγία!
 
Ότι δεν κατάφεραν οι αρχές του Περού, το κατάφεραν οι Αμερικανοί με μια ταξιδιωτική οδηγία που έβγαλαν το Φεβρουάριο, προειδοποιώντας τους αμερικανούς πολίτες για «πιθανό κίνδυνο να πέσουν θύματα απαγωγής από εγκληματικές οργανώσεις στο Μάτσου Πίτσου ή στην πόλη του Κούσκο». Οι επισκέψεις για ένα μεγάλο διάστημα μειώθηκαν δραματικά προκαλώντας αναστάτωση στον τουριστικό κλάδο του Περού. Από τους περίπου τρεις χιλιάδες επισκέπτες που έφθαναν κάθε μέρα, ο αριθμός μειώθηκε στους 800! Σταδιακά, όμως, η προσέλευση τουριστών επανέρχεται στα κανονικά επίπεδα και αυτό έχει καθησυχάσει τους τουριστικούς πράκτορες. Ο τουρισμός είναι ένας από τους πιο σημαντικούς τομείς της οικονομίας για το Περού. Ειδικότερα για την περιοχή του Κούσκο είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας, αφού σχεδόν οκτώ στους δέκα πολίτες που ζουν στην περιοχή εργάζονται σε δουλειές που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό. 
 
Για την χώρα των Άνδεων η αξιοποίηση της πολιτιστικής της κληρονομιάς είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο για την οικονομική της ανάπτυξη αλλά είναι εξίσου σημαντικό για το γόητρο του έθνους. Η κυβέρνηση του Περού είχε ξεκινήσει μια μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης εδώ και πολλά χρόνια για τα χιλιάδες αρχαία που εκλάπησαν το 1911, όταν ανακαλύφθηκε από τον Μπίνχαμ το μνημείο, και κατέληξαν στο Πανεπιστήμιο του Yale. Κάτι σαν τα δικά μας «ελγίνεια» δηλαδή. Οι Αμερικανοί τότε είχαν δηλώσει ότι θα πραγματοποιούσαν κάποιες μελέτες και θα τα επέστρεφαν μέσα σε 18 μήνες. Τελικά πριν από δυο χρόνια, το 2011, ακριβώς όταν συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ανακάλυψη του μνημείου και την αρπαγή των αρχαίων, το αμερικανικό Πανεπιστήμιο αποφάσισε μετά από χρόνια πολιτικών πιέσεων και δικαστικού αγώνα των Περουβιανών να επιστρέψει τα αρχαία. Πρόκειται για 40 χιλιάδες αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής του Μάτσου Πίτσου ανεκτίμητης αξίας, τα οποία έφθασαν στο Περού, εκτέθηκαν για μέρες στο Προεδρικό Μέγαρο και σήμερα βρίσκονται στο σημείο από όπου είχαν αφαιρεθεί. 
 
 
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ


ΓΙΝΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

©ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΜΚΟ - ΝΙΚΙΟΥ 2 - 10560 ΑΘΗΝΑ

Τηλ: +30 213 023 1220 Email: info@shedia.gr

DotByDot