Shedia

EN GR

01/11/2014

«Δεν είναι ακτιβισµός, είναι εσωτερική ανάγκη»

Συνέντευξη του Γιώργου Κλώντζα
στη Μαρία Μανωλέλη
 
Έξι χρόνια από τότε που έσπασε το εµπάργκο για τη Γάζα, ο καπετάνιος του «Άγιος Νικόλαος» µιλάει για το αναπόφευκτο της δικαίωσης. 
 
Tο 2008, το καΐκι «Άγιος Νικόλαος» θα σπάσει το ισραηλινό εµπάργκο µετά από 41 χρόνια. Μέσα επιβαίνουν µια οµάδα ακτιβιστών και ο έλληνας καπετάνιος Γιώργος Κλώντζας από τον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου. Οι επόµενες µέρες θα αλλάξουν τη ζωή του και τον ίδιο ως άνθρωπο οριστικά. Για την αλλαγή αυτή µα και για το ρίσκο του εγχειρήµατος θα µιλήσει αποκλειστικά στη «σχεδία», έξι χρόνια µετά τη στιγµή που το λιµάνι της Γάζας γέµισε κόσµο που ζητωκραύγαζε, νοµίζοντας ότι αυτό ήταν και το τέλος του εµπάργκο.
 
Είσαι επαγγελµατίας δύτης και καπετάνιος. Πώς από τη δουλειά αυτή βρέθηκες να οδηγείς µια αποστολή στην Παλαιστίνη και να σπάτε ένα εµπάργκο 40 ετών;
Βρέθηκα εκεί ακριβώς επειδή είµαι επαγγελµατίας καπετάνιος. Χωρίς, δηλαδή, να έχω σχέση µε τον ακτιβισµό ή να γνωρίζω καλά το παλαιστινιακό και τη δράση των συγκεκριµένων ανθρώπων µε τους οποίους θα συνταξίδευα. Με πήραν ένα τηλέφωνο, µου έγινε µια επαγγελµατική πρόταση και δέχτηκα.
 
 
Μέχρι εδώ είναι µια επαγγελµατική απόφαση. Θεώρησες ότι αναλαµβάνεις µια δουλειά µε ρίσκο;
Αρχικά, ήµουν πολύ επιφυλακτικός µε ό,τι έβλεπα και όποιον γνώριζα. Έβλεπα µια οµάδα εντελώς ανόµοια ως προς τις ηλικίες, τις εθνικότητες, τα επαγγέλµατα, που, όµως, είχαν συναντηθεί σε αυτή την αποστολή. Δεν µπορούσα να ξέρω τι λόγο είχε ο καθένας να βρεθεί εκεί. Δεν το είδα ακριβώς σαν ρίσκο. Φαντάσου πως δεν γνώριζα σχεδόν τίποτα για τη Γάζα. Στην αρχική πρόταση, µου είχε ζητηθεί να πάω το σκάφος µέχρι την Κύπρο. Πήγαµε στα Χανιά, στο Ηράκλειο και µετά από τη Σητεία ξεκινήσαµε για Κύπρο. Εκείνες τις µέρες –µέχρι να φτάσουµε στην Κύπρο– συνειδητοποίησα πολλά πράγµατα. Αυτό που µε σόκαρε ήταν όταν κατάλαβα ότι µας παρακολουθούσαν, κάτι το οποίο στην αρχή µου είχε φανεί υπερβολή των µελών της οµάδας που το ανέφεραν. Όταν το είδα µε τα ίδια µου τα µάτια, άρχισα να συνειδητοποιώ τη βαρύτητα που είχε το ταξίδι αυτό.
 
Έχεις πει πως το ταξίδι αυτό άλλαξε τη ζωή σου και τη στάση σου. Ξαναπήγες, κινδύνεψες, σε συνέλαβαν. Πώς και πότε έγινε αυτή η στροφή;
Όλο το ταξίδι ήταν µια εξερεύνηση. Στην Κύπρο, άρχισα να υποψιάζοµαι τι πάει να γίνει. Όταν µπήκαµε στη Γάζα, καλά-καλά δεν είχα συνειδητοποιήσει τι κάναµε. Την επόµενη µέρα, όµως, κατάλαβα και τον κίνδυνο και το ρίσκο, όταν µπήκαµε σε δύο ανεµότρατες και ανοιχτήκαµε στα έξι ναυτικά µίλια – ενώ ο περιορισµός για τους ψαράδες είναι στα δύο. Εκείνη τη µέρα, φόρεσα πρώτη φορά στη ζωή µου σωσίβιο και δεν το έκανα για να µην πνιγώ, αλλά για να βλέπουν τα ισραηλινά σκάφη που ήρθαν δίπλα µας ότι στις ανεµότρατες δεν επέβαιναν ψαράδες που παραβίασαν τον περιορισµό των δύο ναυτικών µιλίων αλλά και ακτιβιστές, ώστε να αποτραπεί κάποια επίθεση. Στην άλλη ανεµότρατα, έπεσαν και πυροβολισµοί. Το γεγονός ότι έβλεπαν µε τα κιάλια επιβαίνοντες µε σωσίβια απέτρεψε τα χειρότερα.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα, πήγα κάπου στο Μοναστηράκι για καφέ και είδα το περιβάλλον γύρω µου µε εντελώς διαφορετική µατιά. Δεν είδα κόσµο να περνάει ή να πίνει καφέ, αλλά είδα την εικόνα που επικρατεί στη χώρα µας. Στα µάτια µου, αυτή ήταν µια άθλια εικόνα και ανούσια µετά  την εµπειρία µου στην Παλαιστίνη. Δηλαδή, έβλεπα πια την αδιαφορία του κόσµου που ζει σε µια κοινωνία που νοσεί.
 
Βίωσες την αγωνία που έχει ο κόσµος εκεί στην καθηµερινότητά του;
Ναι, ζουν στα άκρα. Δεν ξέρεις τι µπορεί να συµβεί την επόµενη στιγµή. Η µια µάνα έστειλε τα παιδιά της να παίξουν και δεν γύρισαν, η άλλη τα κράτησε στο σπίτι να τα προστατεύσει και βοµβαρδίστηκε το σπίτι. Δεν υπάρχει λογική.
 
 
 
Υπήρξε στην Παλαιστίνη κάποιο περιστατικό ή κάποια εικόνα που σε λύγισε και σε έκανε να δεις µε άλλη µατιά ή ήταν η συνολική εµπειρία του ταξιδιού;
Για να  απαντήσω στην ερώτηση σου, θα σου πω πως είδα ζευγάρια να παντρεύονται δίπλα στα χαλάσµατα και να κάνουν γιορτές, ενώ τους έχουν βοµβαρδίσει πριν από κάποιες ώρες. Υπάρχουν σπίτια µισογκρεµισµένα και µέσα οικογένειες µε παιδιά. Όµως, το άδικο που συµβαίνει εκεί εγώ το έχω ερµηνεύσει διαφορετικά. Πιστεύω στο Θεό. Αυτό που συµβαίνει εις βάρος των Παλαιστινίων είναι άδικο, αλλά όχι άσκοπο. Αυτοί που αδικούνται θα δικαιωθούν. Κάποιοι που θα διαβάσουν αυτές τις γραµµές θα διαφωνήσουν κάθετα µαζί µου και θα αναρωτηθούν πώς είναι δυνατόν να σκοτώνεται αθώος κόσµος και να υπάρχει σκοπός…
 
Κι εγώ αυτό αναρωτιέµαι τώρα που σε ακούω…
Δεν µπορούµε να αντιληφθούµε τα πάντα. Αν κάποιος δεν έχει µπει ποτέ στη θάλασσα και δεν έχει δει ένα δύτη να κατεβαίνει στα πενήντα µέτρα, δεν µπορεί να κατανοήσει πώς γίνεται αυτό που βλέπει. Η κατάδυση έχει κανόνες που δεν γνωρίζει, ούτε µπορεί να αντιληφθεί. Αντίστοιχα, το επίπεδο της γνώσης µας δεν µας επιτρέπει να καταλαβαίνουµε κάποια θέµατα. Όποιος πιστεύει στο Θεό βλέπει το θάνατο µόνο ως σωµατικό θάνατο και έχει εµπιστοσύνη σε ανώτερα σχέδια.
 
Κι αν ό,τι γίνεται είναι αποτέλεσµα ενός ανώτερου σχεδίου και πως έτσι πρέπει να γίνει, τι νόηµα έχει να κινητοποιηθεί ο κόσµος, να φωνάξει και να διαµαρτυρηθεί για το άδικο που συµβαίνει εκεί;
Για µένα, είναι όλα προκαθορισµένα, όµως το πότε θα γίνει κάτι δεν το ξέρει κανείς. Αυτό που γίνεται στην Παλαιστίνη είναι προκαθορισµένο, αλλά οι άνθρωποι µπορούν να επιβραδύνουν την έλευση του κακού µε τις πράξεις τους.
 
Χαρακτήρισες πρωτύτερα «παράωρους» (τρελούς) όσους συµµετέχουν σε µια τέτοια αποστολή. Είναι η τρέλα που τους παρακινεί;
Τους παρακινεί η αδικία. Για κάποιους, ίσως να είναι και άλλα πράγµατα, δεν γνωρίζω µε σιγουριά το κίνητρο του καθενός. Κάποιος µπορεί να κάνει κάτι τόσο παράτολµο για το βιογραφικό του ή για να έχει µια ακραία εµπειρία. Κέρδος του θα είναι και πάλι, ως άνθρωπος θα ωφεληθεί. Δεν µε αφορά τι παρακινεί τον καθένα και αν έχει κάποιο συµφέρον. Το µεγαλύτερο ποσοστό θεωρώ ξεσηκώνεται επειδή ενοχλείται από την αδικία.
 
 
Θα έπαιρνες µέρος σε µια νέα αποστολή; Θα  πήγαινες πάλι σε έναν τόπο που θεωρείς ότι ζει την αδικία;
Σίγουρα θα ξαναπήγαινα, µε όλους τους κινδύνους που κρύβει και έχοντας πλέον γνώση των κινδύνων. Θα συµµετείχα ακριβώς για να συµβάλω κι εγώ στην επιβράδυνση του κακού. 
 
Μιλήσαµε για τις δυσκολίες µιας εµπόλεµης ζώνης. Εδώ στην Ελλάδα έχουµε έναν διαφορετικό πόλεµο. Για την κατάσταση της χώρας µας τι λες;
Η Ελλάδα πουλήθηκε. Το πλοίο αγοράστηκε από πλοιοκτήτρια εταιρεία και οι επιβαίνοντες θα πάνε εκεί που θα ορίσει η πλοιοκτήτρια εταιρεία.